İşte Platform'un dava verileri:

Hukukçular ne diyor?

Platform avukatlarından İpek Bozkurt, kadın katillerine verilen indirimlerle ilgili şunları söyledi:

Türk Ceza Kanunu’nun 81. Maddesi’ndeki “Kasten Öldürme” suçunun cezası müebbet hapis olarak düzenleniyor. Fakat Kasten Öldürme suçunun “tasarlayarak” veya “canavarca hisle veya eziyet çektirerek” veya “eşe, kardeşe, anneye, babaya, evlada” karşı işlenmesi halinde, verilecek ceza ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıdır.

Türk Ceza Kanunu’nun 29. Maddesinde ise “Haksız Tahrik” indirimi düzenleniyor. “Haksız Tahrik” indirimi ne zaman uygulanır? Haksız tahrik indirimi “haksız bir fiilin meydana getirdiği hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında suç işleyen kimseye” uygulanır. Mahkeme, sanığın maktulü “haksız tahrik” etkisiyle öldürdüğüne kanaat getirir ise, suça karşılık gelen ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını 18 yıldan 24 yıla hapis cezasına veya müebbet hapis cezasını de 12 yıldan 18 yıla kadar hapis cezasına indirebilir. Hakimler kadının hangi hareketlerinin “haksız” olduğunu belirlerken, kadınların toplumsal rollerine ilişkin algıdan ve iktidarın kadınları konumlandırdığı pozisyondan etkilenebiliyorlar. Tahrikin haksızlığı, cinsiyetçi ve tüm çarpıklığına rağmen kabul görmüş, norm haline gelmiş örflerin, adetlerin, aile içi dinamiklerin ne denli sarsıldığı ile orantılı olarak değerlendiriliyor. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu olarak Sivas’da Ayşe Topçu’nun kocası tarafından 9 kere 2 adet bıçak vasıtası ile bıçaklanarak öldürülmesinin ardından takip ettiğimiz davada, Sivas 1. Ağır Ceza Mahkemesi, cinayetin “maktül Ayşe Topçunun uzun yıllardır süregelen haksız davranışlarının ve son olarak da olay günü yaşanan tartışmanın katil kocası üzerinde sebep olduğu hiddetin etkisi altında” işlendiğine ve cinayetin “hakaret düzeyinde haksız hareketten kaynaklı haksız tahrik teşkil eden davranışı” nedeni ile maktül Ayşe Topçu’dan kaynaklandığına karar verdi. Bu nedenle katil kocanın ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını 24 yıl hapis cezasına indirdi. Bir başka deyişle, Sivas 1. Ağır Ceza Mahkemesi aile içi kavgaların, eşler arasındaki sözlü münakaşaların, kocanın 2 adet bıçağı karısına 9 kere saplanmasına sebebiyet verebileceğini teyit etti ve karısına sinirlenen her erkeğin hissedeceği “hiddet veya şiddetli elemin” 2 tane bıçakla giderilebileceği gerçeğini onayladı. Kadın cinayetlerine karşı verilmesi gereken caydırıcı ceza da böylelikle ilk bıçak darbesini “haksız tahrik” indirimi ile almış oldu.

Türk Ceza Kanunu’nun 62. Maddesinde ise “Takdiri İndirim Nedenleri” düzenleniyor. Haksız tahrik kadar dahi tartışılmadan, Mahkemelerin daha da bonkör bir şekilde uyguladığı bu indirim sebepleri arasında “failin geçmişi, sosyal ilişkileri, fiilden sonraki ve yargılama sürecindeki davranışları” var. Bir kadın cinayeti işlemiş katilin mahkeme salonunda takım elbisesi ile sakince oturması mahkemelerin maddi bir gerekçe göstermeden, suça karşılık gelen ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını müebbet hapis cezasına, müebbet hapis cezasını 25 yıl hapis cezasına indirmesine imkan veriyor. Ayşe Topçu’nun kocasının yargılandığı davada, Sivas 1. Ağır Ceza Mahkemesi, katilin ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını “haksız tahrik” nedeni ile 24 yıl hapis cezasına indirdikten sonra, “sanığın yargılama sürecindeki davranışlarını dikkate alarak” 24 yıl hapis cezasını da 20 yıl hapis cezasına indirdi. Benzer şekilde kocasından boşanmak isteyen Muhterem Göçmen’in cebindeki Koruma Kararı’na rağmen, kocası tarafından bıçakla öldürülmesine ilişkin takip ettiğimiz davada da, İstanbul 19. Ağır Ceza Mahkemesi,  herhangi bir somut gerekçe göstermeksizin “sanığın duruşmadaki iyi hali lehine takdiri hafifletici sebep kabul ederek” ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını müebbet hapis cezasına indirdi. Caydırıcı ceza böylelikle ikinci bıçak darbesini de “takdiri indirim” ile almış oldu.

Kadın cinayetlerinde sanıklara Türk Ceza Kanunu’nda yer alan en ağır cezaların verilmesi yerine haksız tahrik indiriminin yapılması ve herhangi bir somut dayanağı olmaksızın takdiri indirim nedenlerinin uygulanması, cezaların caydırıcılığını erozyona uğratmaktadır. Kadına karşı şiddet uygulamayı, bir kadın cinayeti işlemeyi düşünen bir erkeği yapacaklarından alıkoyacak olan cezasının ne denli şiddetli olabileceğini düşündüğü zaman hissedeceği endişedir. Kadın cinayetlerini durduracak, şiddetin karşısında hukuki bir kalkan olarak duracak olan da işte caydırıcı cezaların erkeklerde yaratacağı endişenin kendisidir.