Her ay basına yansıyan kadına yönelik şiddet haberlerinde davalar, yeni yaşanan olaylar ve kadın hareketine dair ayrıntılar yer almaktadır. Kadın cinayeti haberleri şikayete bağlı olmaksızın direkt kamuya yansıyorken; cinsel şiddet ve çocuk istismarı haberlerinin ortaya çıkması, gerek bu suçların şikayete bağlı olması gerek soruşturma ve dava süreçlerinin devam ediyor olmasından dolayı net sayının belirlenmesi zorlaşmaktadır. İstanbul Sözleşmesi kapsamında devletin ilgili mercilerinin tespit etmesi ve buna göre şiddetle mücadele yöntemlerini belirlemesi gerekirken; söz konusu makamlar bunları yapmıyor. Bizler, basına yansıyan halini derleyerek bir sayıya ulaşıp, bu çerçevede raporumuzu hazırlıyoruz. Ancak çocuk istismarı ve cinsel şiddet verileri açıkladığımız ve basına yansıyan haberlerden çok daha fazla. Buna göre; 2018 yılının mart ayında 25 kadın öldürüldü, çocuk istismarı ve cinsel şiddet devam etti.

Geçtiğimiz aylara göre mart ayı kadın cinayeti sayısında düşüş yaşandı. Bunun sebepleri ise; kadınların 8 Mart Dünya Kadınlar Günü kapsamında meydanları doldurması, dünyada kadın hareketinin bu ay içerisinde şiddete karşı farklı ülkelerde eylemler ve grevler gerçekleştirmesi, tüm tarafların kadına şiddeti kınamasıydı. Mart ayında gerçekleşen bu düşüşün önümüzdeki aylarda artarak devam edebilmesi için; bu siyasal atmosferin devamı, kadına yönelik şiddete karşı açıklamaların tıpkı mart ayında olduğu gibi devam etmesi gerekiyor.

8 Mart Dünya Kadınlar Gününde il il meydanlara akan kadınlar durmadı. Her yıl olduğu gibi binlerce kadın İstanbul’da gece yürüyüşüyle Taksim’i doldurdu. 8 Mart sonrası kadınlar ilk defa Türkiye Kadın Meclisi toplandı.Ülkenin dört bir yanında kadına ve çocuğa yönelik şiddeti sonlandırmak için çalışmalar yürüten kadınlar 11 Mart’ta İstanbul’da bir araya geldi ve çözüm önerilerini, eşit söz hakkıyla, özgürce konuşup tartışarak rotasını tüm kadınlar birlikte belirledi.

Dünya’da 8 Mart günü İspanya’da kadınlar greve çıktı, birçok kadın evinden, işinden, okulundan ayrılıp meydanları doldurdu.

Bu ay yaşanan düşüşe rağmen mart ayında şüpheli ölümler ve faili meçhul cinayetler arttı. Bu ay içerisinde 25 kadın cinayetinin 11’i şüpheli ölüm. Kadın cinayetlerinde artışın önüne geçilmesi için söz konusu cinayetlerin kim tarafından, neden işlendiğinin açığa çıkartılması ve faillere caydırıcı cezaların uygulanması gerekiyor. İstanbul’da hocasının odasında bayılıp şüpheli bir şekilde hayatını kaybeden üniversite öğrencisi Alara Karademir gibi ölümü aydınlatılmayan onlarca kadın cinayeti var. Kadınlar Alara Karademir’in davasının takipçisi olacağını açıkladı; ancak bu cinayetler aydınlatılmadıkça, şüpheli ölümlerdeki artış da sürüyor.

Geçtiğimiz ay Helin Palandöken’in davasında duruşmaya yanlış sanığın getirilmesi gibi; bu ay kocası tarafından 2016 yılında öldürülen Halide Özpolat’ın davasında mahkeme sanığı duruşmaya çağırmayı unuttu. Bu şekilde ilerleyen kadın cinayeti davalarında konunun önemsenmediği ve yanlış ele alındığı ortaya çıkıyor. Karar çıkacak olan Özpolat’ın davasında duruşma sırf bu ele alış biçiminden dolayı ertelenmiş oldu. Kadına yönelik şiddet davalarında konunun hassas ele alınması, emsal işleyiş ve kararlar ise önemli bir yerde duruyor.

Mart ayında 25 kadın öldürüldü

Bu ay tüm tarafların kadına yönelik şiddete dair olumlu açıklama ve çalışmaları, kadınlar gerek meclislerde gerek meydanlarda bir araya gelmesi sonucu kadın cinayetinde önceki aylara göre düşüş yaşandı, 25 kadın erkekler tarafından öldürüldü.

Ankara’da İlknur Çelik, cezaevinden izinli çıkıp yanına gelen ve evli olduğu Feyzi Çelik tarafından kesici aletle 4 yaşındaki kızlarının gözü önünde öldürüldü.

Bu ay içerisinden kadın cinayetinin en çok işlendiği iller: İstanbul’da 6, Antalya’da 3, Ankara’da 2.

( Bu ay öldürülenler arasında babası tarafından öldürülen  2 aylık Esma El Munsur gibi bebek de Femisid* kapsamı içerisinde ele alarak kadın-çocuk ayrımı yapmaksızın sayımızı belirledik.)

2 kadın yaşam mücadelesi veriyor

Antalya’da iş görüşmesine giden Ayşe A., boşandığı İrfan A. tarafından eve döndüğünde kesici aletle ağır yaralandı. Ayşe A, kaldırıldığı hastanede yaşam mücadelesi veriyor.

Bursa’da 5 aylık hamile olan Merve P., boşandığı Hüseyin P. tarafından ateşli silahla vuruldu. Durumu ağır olan Merve, yaşam mücadelesi veriyor.

Mart ayında trans kadın cinayeti gerçekleşti

Nefret suçları kapsamında ele alınan trans kadınlara yönelik şiddet çok fazla olmasına karşın, raporumuzu basından aldığımız haberlere göre hazırladığımız için bu ay tespit edilen 1 trans kadın cinayeti gerçekleşti. Kadınlara ve çocuklara yönelik saldırılar sürerken, nefret suçları da devam ediyor. Translara yönelik saldırılar ise medyada ve yargıda çok yer etmiyor. Nefret suçlarının azalması için bu konuyu da gündem etmek gerekiyor.

İstanbul’da bir otelde İran vatandaşı trans bir kadın kesici aletle boğazından aldığı darbe sonucu cansız bedenine ulaşıldı. Fail ise kayıp, aranıyor.

Çocuk istismarı devam ediyor

Çocuk istismarına dair basına yansıyan haberlerden sadece 269 çocuğun bu suça maruz kaldığına ulaşıldı. Ancak gerçek rakamların bundan çok daha fazla olduğunu biliyoruz.

Edirne İl Genel Meclisi Kadınları ve Kız Çocuklarını Koruma Komisyonu tarafından hazırlanan rapora göre 2017 yılında sadece Edirne’de 186 çocuğun hamile olduğu tespit edildi. 2017 yılında sadece İstanbul’daki bir hastanede 15 yaş altında 115 çocuğun hamile kaydı olduğunun ortaya çıkması da gündem olmuştu. Konuya ilişkin rakamlar kadınlar tarafından ortaya çıkarılırken, yeterli denetimin yapılmaması bu suçun üstünün örtülmesine yol açıyor.

Kayseri’de 17 erkek çocuğa gittikleri özel okuldaki basketbol takımına koçluk yapan öğretmenin istismar uyguladığı ortaya çıktı.

Diyarbakır’da din kültürü öğretmenliği yapan şahıs 5 kız öğrenciye istismarda bulunduğu gerekçesiyle tutuklandı.

Aydın’da 33 yaşındaki G.K. evli olduğu M.K. ile girdiği cinsel ilişkiyi video kaydına çektikten sonra zorla 10 yaşındaki kızları N.K’ye izletti. Çocuk, öğretmenine durumu anlatınca istismar ortaya çıktı.

Cinsel şiddet devam ediyor

Basından aldığımız bilgilere göre, 2018 mart ayında 28 kadına cinsel şiddet uygulandı.

Kadınların 15’i tanımadığı erkek tarafından şiddete uğrarken, 4’ü akrabası, 1’i eskiden birlikte olduğu erkek, 1’i patronu ve 1’i öğretmeni tarafından şiddete maruz kaldı.

İstanbul’da çalıştığı inşaat firmasında 58 yaşındaki ustabaşı O.Ş. tarafından tacize uğradığını açıklayan 25 yaşındaki mühendis İ.A, taciz eden erkek ile birlikte işten çıkarıldı.

Kocaeli’de kendilerini polis olarak tanıtan 4 erkek, Azerbaycan vatandaşı R.İ ve Kırgızistan vatandaşı N.M’yi kaçırıp cinsel saldırıda bulundu. 

İstanbul’da 17 yaşındaki D.Y babası tarafından 8 yaşından beri istismara uğradığını açıklayarak şikayette bulundu, 42 yaşındaki sanık M.Y. gözaltına alındı.

Kadın cinayetlerinde şüpheli ölümler arttı

Bu işlenen kadın cinayetlerinin 11’i şüpheli ölüm iken, kadınların 8’i ise kendi hayatlarına dair karar verdikleri için öldürüldü, 4’ünün ölüm sebebi tespit edilemedi.

Öldürülen kadınların %28’i 36-65 yaş arasındayken, %24’ü 19-24 yaş arasındaydı.

Bu ayki kadın cinayetlerinde faillerin %44’ü tespit edilemezken, kadınlar yine yakınları tarafından öldürülmeye devam etti. %24 tanıdık erkekler tarafından öldürülürken, kadınların %20’sinin hayatına evli olduğu erkek tarafından son verildi.

Gaziantep’te 4 Mart’ta kaybolan 28 yaşındaki Gül Ayalp günler sonra ateşli silahla öldürülmüş halde bulundu. Evli olduğu ve evliliği boyunca şiddet gördüğü Kemal Ayalp’in aracında deliller bulunması sonucu sanık tutuklandı.

Malatya’da 21 yaşındaki Kübra Fırat boşanmak istediği için, evli olduğu Hakan Fırat tarafından kullanılan ruhsatsız ateşli silahla öldürüldü.

Kadınları 6284 koruyor

Mart ayında öldürülen kadınların %92’sinin koruma kararının olup olmadığı tespit edilemezken; %4’ünün uzaklaştırma kararı var, %4ünün boşandığı biliniyor.

Şiddet uygulayanlara uzaklaştırma gibi birçok yaptırımı düzenleyen; kadınlara maddi yardımdan kimlik değiştirmeye birçok hak tanıyan ve kadın örgütlerinin yıllarca süren mücadelesi sonucu yürürlüğe giren  6284 etkin uygulandığı takdirde kadınları koruyor.

6284 sayılı Koruma Kanunu etkin uygulansaydı 8 çocuk annesiz kalmayacaktı. Öldürülen kadınların %68’inin çocuğu olup olmadığı bilinmezken %32’sinin çocuğu bulunuyordu.

Bu ay kadınların %40’ı erkekler tarafından ateşli silah kullanılarak öldürüldü. Bu da silahlanmanın artmasının kadın cinayetlerindeki etkisini göstermektedir.

Antalya’da Zehra Yılmaz evli olduğu Hasan Yılmaz tarafından sokak ortasında ruhsatsız silah kullanılarak öldürüldü. Hasan Yılmaz hakkında uzaklaştırma kararı vardı.

Ordu’da 5 çocuğu olan Lale Yanık boşandığı Nihat K. tarafından pompalı tüfekle evinde öldürüldü.

* Femisid; embriyodan cenine, bebekten çocuğa, erişkinden yaşlıya kadar tüm kadın cinsiyetteki bireylerin sadece cinsiyetlerinden dolayı ya da toplumsal cinsiyet kimliği algısına aykırı eylemleri bahane edilerek, bir erkek tarafından öldürülmesi ya da intihara zorlanmasıdır. Femisidler salt kadın cinsiyetteki insanların öldürüldüğü cinayetler olarak algılanmamalıdır. Nefretle işlenen bu cinayetlerde, saldırıya uğrayan şey kadın kimliğidir.