2020 Ocak Raporu*

Ocak Ayında 27 Kadın Cinayeti, 7 Şüpheli Kadın Ölümü 

Bu ay 27 Kadın Cinayeti işlenmiş,7 kadın şüpheli bir şekilde ölü bulunmuştur. 22 kadının neden öldürüldüğü bahanesi tespit edilemedi, 5’i boşanmak istemesi, barışma isteğini reddetmesi, arkadaşlık isteğini reddetmesi gibi kendi hayatına dair karar almak isterken öldürüldü. Kadınların kim tarafından, neden öldürüldüğü tespit edilmedikçe;  adil yargılama yapılmayıp şüpheli, sanık ve katiller caydırıcı cezalar almadıkça, önleyici tedbirler uygulanmadıkça şiddet boyut değiştirerek sürmeye devam ediyor.

İllere göre Ocak ayının kadın cinayetleri ve şüpheli kadın ölümleri verileri ise şöyle:

Her biri birer yaşam olan 34 kadın kardeşimizin isimlerini sizinle paylaşmak isteriz:

Kadınlar kimler tarafından öldürüldü?

Ocak ayında öldürülen 27 kadının 3’ünün kim tarafından öldürüldüğü tespit edilemedi, 7’si birlikte oldukları erkek, 5’i evli oldukları erkek, 5’i oğlu, 3’ü babası, 2’si eskiden evli olduğu erkek, 1’i akrabası ve 1’i de eskiden birlikte olduğu erkek tarafından öldürülmüştür.

Kadınlar en çok ateşli silahlarla öldürüldü

Kadınların 15’i ateşli silahlarla, 8’i kesici aletle, 1’i boğularak, 2’si darp edilerek, 1’i de yakılarak öldürüldü. 

Kadınlar çoğunlukla evlerinde öldürüldü

Kadınların 18’i evinde, 6’sı sokak ortasında, 1’i arabada, 1’i ıssız bir yerde öldürülmüştür. 1 kadının nerede öldürüldüğü tespit edilememiştir.

Kadınların çalışma durumu hala tespit edilemiyor

Kadınların çalışma durumlarını tespit etmek ise çok zor. Önemli olan bu verinin de basın mensupları tarafından dikkate alınması gerektiğini düşünüyoruz. Sendikal faaliyet yürüttükleri için işten çıkartılan VIP Tekstil işçisi kadınlar sendika hakları için mücadelelerine devam ediyor. Sendikalaşma bir haktır, bunu bahane göstererek işten çıkarmak ise suçtur. TÜİK verilerine göre, son bir yılda iş aramaktan vazgeçip ‘ev işleriyle meşgul’ kadınların sayısı 632 bin daha arttı. Böylece TÜİK’e göre işgücü dahi sayılmayan kadınların sayısı Ekim 2019'da 11 milyon 549 bine yükseldi.  TÜİK’in verileri bu şekilde açıklaması, kadın işsizliğinin gerçek boyutunun üzerini örtmeye çalışmaktır.  Ancak biz biliyoruz ki, çalışma hayatına alınmayan ya da istihdamdan uzaklaştırılan kadınlar toplumda oluşan toplumsal cinsiyet temelli ayrımcılık, şiddet ve kadın cinayetleri tehlikelerine karşı daha korunmasız hale gelmektedir. Ulaşılabilen veriye göre Ocak ayında öldürülen kadınların 5’i bir işyerinde çalışıyor, 1’si çalışmıyor ve 21 kadının çalışma durumu bilinememektedir.

Birbirinden farklı bölgelerde ve illerde kadınlar öldürülüyor ve kadınlar öldürülmediği şehirler istiyor.

6284 ve sonuçları

Ocak ayında öldürülen kadınların 19’unun  koruma kararının olup olmadığı bilinmezken; 4 kadının herhangi bir uzaklaştırma veya koruma kararı bulunmamaktadır.

Şiddet uygulayanlara uzaklaştırma, yakın koruma gibi birçok tedbiri düzenleyen; kadınları maddi olarak güçlendirmekten kimlik değiştirmeye birçok hak tanıyan ve kadın örgütlerinin yıllarca süren mücadelesi sonucu yürürlüğe giren  6284 etkin uygulandığı takdirde kadınları koruyor. 

#GülistanDokuNerede

5 Ocak’tan beri kayıp olan 21 yaşındaki Gülistan Doku ile ilgili hala bir gelişme yaşanmadı. Yetkililer Gülistan Doku’yu bulmak yerine, Tunceli’de #GülistanDokuNerede diye soranlara saldırdı. Gülistan Doku'nun kaybolmadan bir gün önce arkadaşı Zaynal Abarok ile tartıştığı biliniyor. Gülistan’ın bulunması için gerekli soruşturmalar yapıldı mı, şüpheliler yeterince araştırıldı mı? Üzerinden günler geçmesine rağmen, Gülistan’ın nerede olduğuna dair ne bir açıklama, ne de bir adım atılıyor. Genç bir kadının günlerdir bulunamaması ve halen bir açıklama yapılmaması kabul edilemez. Bütün kurumlar seferber edilmeli ve Gülistan Doku derhal bulunmalıdır. Gülistan’ın akıbeti belli olana kadar, kadınlar #GülistanDokunerede diye sormaya devam edecek. 

19 yaşındaki Güleda Cankel, eskiden birlikte olduğu erkek Zafer Pehlivan tarafından bıçaklanarak öldürülmüştü. Güleda Cankel’in öldürülmeden 12 saat önce emniyete verdiği ifadeye göre, Zafer Pehlivan’ın kendisine sokak ortasında fiziksel şiddet uyguladığını "Haydi şikâyetçi olsana edebiliyorsan” diye de tehdit ettiği ortaya çıktı.

Samsun'da yaşayan 30 yaşındaki Elif Kesler, 10 yıldır evli olduğu Mehmet Kesler tarafından gördüğü fiziksel şiddet sonucunda tek gözü görme yetisini kaybetti. Mehmet Kesler tutuklandı.

Karabük’te yaşayan Gülten A., evli olduğu erkek İsmail A. tarafından kaynar su ile yakıldı. Hakkında şikayetçi olduğu İsmail A.’ya sadece 1 ay evden uzaklaştırma cezası verildi.

Kocaeli'de yaşayan 2 çocuk annesi 24 yaşındaki Kibariye S., evli olduğu erkek Salim S. tarafından feci bir şekilde fiziksel şiddete maruz kaldı. 24 gün yoğun bakımda yaşam mücadelesi veren Kibariye S., yatalak oldu.

Ayrıldığı erkek Seyfettin Tanko tarafından 5 yıldır tehdit edilen 36 yaşındaki Münevver Kızıl, 56 kez şikayet başvurusunda bulunmuş ve 23 kere tedbir koruma çıkartmış olmasına rağmen tehditler devam ediyor. 

Eskiden evli olduğu erkek tarafından vahşice kesici alet ile öldürülen Emine Bulut’u olay günü 6284 sayılı koruma kanununa uymayarak herhangi bir risk görmeyen ve tedbir almadığı için suç duyurusuyla açığa alınan 5 polis ifadelerinin ardından göreve iade edildi, soruşturma sürüyor.

İzmir'de yaşayan L.S., evli olduğu erkek M.S. tarafından sokak ortasında ateşli silahla vuruldu. M.S. polis gelinceye kadar olay yerinde bekledi. L.S. yaşam mücadelesi veriyor.

İstanbul'da yaşayan 2 çocuk annesi Aynur Y., evli olduğu erkek tarafından ormanlık bir alanda ateşli silahla vuruldu, Aynur Y.'nin durumu ağır, yaşam mücadelesi veriyor.

6284 etkin kullanılmadığı için Antalya'da Birol Köse, eskiden evli olduğu kadın Esma Polat (35) ve kızı 12 yaşındaki Ekin Köse'yi uzaklaştırma kararına rağmen ateşli silahla öldürdü. Ekin Köse öldürülmeden önce balkondan "Yetişin babam annemi öldürüyor" diye yardım istediği öğrenildi. Ancak bu ay 6284 etkin uygulansaydı, kadınlar yaşıyor, çocuklar da annesiz kalmayacaktı. Öldürülen kadınların 9‘unun çocuğu vardı.

Ocak Ayında Kadınlar ile ilgili Neler oldu?

Tüm Gelişmeler:

Diğer ülkelerdeki gelişmeler:

ABD'ye giden bir yolcu uçağında kadın yolcuya ABD topraklarında doğum yapmaması için zorla hamilelik testi yaptırıldı. 

Hindistan'da yaşayan 12 yaşındaki bir kız çocuğu, daha önceden bir kişiyi öldürdüğü için hapiste kalan ve kefalet ödeyerek serbest kalan abisi tarafından "Hindu savaş tanrıçasına kurban olması" bahanesiyle öldürüldü.

Hindistan’da sağlık çalışanı 15 bin kadın 15 aydır maaşlarını alamadıkları için greve çıktı. Kadınlar ücret haklarını kazanıncaya kadar greve devam edecek.

Kadın düşmanı söylemler ve uygulamalar devam ediyor:

Yıldız Teknik Üniversitesi profesörü Bedri Gender, Elazığ depremin gerekçesinin çocuk yaşta evlendirmenin yasaklanması olduğunu açıkladı ve “Allah’ın helal kıldığı yaşta evliliği tecavüz sayarak, mutlu yuvaları bozarak, gayretullaha dokunmayalım. Az kaldı” dedi. İlgili kişi hakkında üniversite tarafından inceleme başlatıldı.

“Deve sidiği şifalıdır” şeklinde garip açıklamalar yapan Yalova Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olan Doç. Dr. Ebubekir Sifil bu defa da erkeğin birden fazla eşinin olabileceğini söyleyerek bunun meşru olduğunu iddia etti. Bilimin gelişmesi gereken binalardan gelen kadın ve çocuk düşmanı, toplumsal cinsiyet temelli şiddeti, çocuk istismarını aklayıcı ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğini artırmaya yönelik açıklamalar yapamayacakları günleri birlikte mücadelemizle kazanağız. 

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, üniversiteler ve ilçe milli eğitim müdürlükleri tarafından desteklenen bir bilim projesinin afişinde “erkek öğrencilere yöneliktir” yazılarak kadın düşmanı politikaların her yaş grubunda var olduğunu tekrardan kanıtladılar.

Düzce Kaynaşlı Belediye Başkanı Birol Şahin,  Türkiye A Milli Kadın Voleybol Takımı hakkında kadın düşmanı açıklamalar listesine bir yenisini ekledi ve “Allahu Teala'nın ‘örtünün vücut hatlarınız belli olmasın' emrine karşı çıkarak, açılıp saçılacaksın, kendini teşhir edeceksin sonra da ‘Tokyo'ya gidiyoruz' diye sevineceksin. Dünya şampiyonu olsan ne yazar. Müslüman kadın adap ve haya sahibidir. Yaptığı her işte Allah rızası gözetir. Dinimize göre kadınlar kendi aralarında spor yapabilirler, erkekler huzurunda açık saçık olarak değil” dedi. Kadınların kahkahasından, konuşmasına, toplum içinde var olmasında kıyafetine kadar türlü baskılara rağmen hiçbir zaman boyun eğmeyeceğimizi bir kez daha hatırlatmak isteriz.

Son olarak dört bir yanında gerçekleştirilen Las Tesis eyleminde kadınlara karşı şiddet uygulanan “tek” ülkenin cumhurbaşkanı Erdoğan başka ülkedeki polisler hakkında “coplarla bayanları dövüyorlar, bunları ekranlardan izledik. Türk polisi yapsa dünya ayağa kaldırırlar” dedi. Biz kadınlar evde, sokakta, okulda, toplu taşıma aracında, kısacası her yerde her gün şiddet görüyorken ilgili kurum ve kuruluşların sadece koltuklarında oturuyor olduğunu, hala 6284 ve İstanbul Sözleşmesi’ni etkin bir şekilde uygulamadıklarını hatırlatmak isteriz. Tüm dünyanın kadınları şiddete karşı ayaktadır, direnen kadınlar dünyada her yerde!

Türkiye Kadın Meclisleri buluşuyor

Emine Bulut için şehilerin meydanlarını dolduran,Şule Çet cinayetini açığa çıkartan, Rabia Naz’a ne oldu diye soran, Las Tesis protestolarında buluşan, direnen , kadın cinayetlerini durdurmak ve tüm haklarımızı almak için her gün her şehirde, adliyelerde ve meydanlarda mücadele eden tüm kadınlar; geleceğini ve hayatını birlikte konuşmak, tartışmak, ve karar vermek için buluşacak. 

Adana’dan Çorum’a, Ankara’dan Denizli’ye, Edirne’den Gaziantep’e, İzmir’den Artvin’e ülkenin dört bir yanından kadınlar İstanbul’da, 9 Şubat Pazar günü ‘Türkiye Kadın Meclisi’nde buluşacak. Birçok ilden ve İstanbul’un ilçelerinden otobüs ve servisler kaldırılacaktır.

Kadınlar kadın cinayetlerine karşı mücadeleye devam ediyor:

Çankırı’da yaşayan 30 yaşındaki Tuğba Açıkgöz, evinde şüpheli bir şekilde ölü olarak bulundu. 

Diyarbakır’da yaşayan Melike Demirok, evli olduğu erkek Gökhan Demirok tarafından kesici aletle evinde öldürüldü. Melike 1 gün öncesinde şiddetten kaçmak için Gökhan D.’yi emniyete şikayet ettiği ortaya çıktı.

Mardin’de yaşayan 28 yaşındaki Şehriban Çatı, M.K. tarafından darp edilerek öldürüldü. 

İstanbul’da yaşayan ve  çeşitli suçlardan girdiği cezaevinden daha yeni çıktığı ortaya çıkan Tahsin Yüksekova, evli olduğu kadın 37 yaşındaki Seyhan Yüksekova ve annesi Zülfiye Yüksekova’yı ateşli silahla vurarak öldürdü.

İstanbul'da yaşayan Ece Alça, birlikte olduğu erkek Mehmet Keleş tarafından arabada kesici aletle öldürüldü.

Mardin'de yaşayan 2013 yılından beri kayıp olan A.Ç.'nin babası ve akrabaları tarafından öldürüldüğü ortaya çıktı. A.Ç.'nin 2012 yılında da ailesinden şikayetçi olduğu ve sığınma evine yerleştirildiği öğrenildi.

Kadınlar cinsel şiddete uğramaya devam ediyor:

İstanbul'da bulunan bir restoranda R.D., restoran işletmecisi A.İ.'nin cinsel saldırısına maruz kaldı.

İzmir’de yaşayan evli ve 3 çocuk annesi Şengül K.’nin bir süredir eski patronu tarafından cinsel tacize maruz kalmasının ardından intihar ettiği ortaya çıktı.

Mardin'de yaşayan bir kadın 2017 yılında tanıştığı Abdulkadir K.'nin kendisine bir süredir fiziksel ve cinsel saldırıda bulunduğu gerekçesiyle şikayetçi oldu. Şikayet için gittiğinde polisler kadına “Boşuna geldin. Tehdit ve şantajdan bir şey çıkmaz” dedi.

Manisa'da yaşayan S.Ö., F.Ö., A.A. ve M.K. tarafından cinsel saldırıya uğradı. Mahkemeye çıkartılan failler tutuklanarak cezaevine gönderildi.

32 yaşındaki F.D.'nin İstanbul'da dövme yaptırmak için gittiği yerde 28 yaşındaki Bahman V. tarafından cinsel şiddete uğradı.

Antalya'da yaşayan 23 yaşındaki L.U., Mehmet G. tarafından yol ortasında durdurarak kendisini polis olarak tanıttı ve bilgi almak için araca bindirdi. Araçta fiziksel ve cinsel şiddete maruz bırakılan L.U.'yu ormanlık bir alana bırakıp kaçtı. Yakalanan Mehmet G. çıkarıldığı mahkeme tarafından tutuklanarak cezaevine gönderildi.

Çocuk istismarları devam ediyor:

İstanbul'da yaşayan 19 yaşındaki Özlem K., babası Hüseyin K. (53) ve erkek kardeşi Erdem K. (23) tarafından 3 yıldır işkence ve cinsel istismara maruz kaldığı ortaya çıktı. 

Kocaeli'de yaşayan 6 yaşındaki bir çocuk, H.Y. tarafından istismar edildi, fail mahkeme salonlarında duymaya alışık olduğumuz gibi cezadan kurtulmak için akıl sağlığının yerinde olmadığını söyledi.

Diyarbakır'da yaşayan ve zihinsel engelli bir çocuk olan Ş.Ö.'nün karın ağrısı şikayetiyle kaldırıldığı hastanede hamile öğrenildi. Alınan ifadeden sonra babası tarafından cinsel istismara maruz kaldığı ortaya çıktı.

Uşak'ta Miralay Halit Akmansü İlkokulu'nda öğretmen H.A.'nın öğrencilerine cinsel istismarda bulunduğu ortaya çıktı. Başlatılan soruşturma neticesinde fail önce görevden uzaklaştırıldı, görevden alındı ve serbest bırakıldı. Daha sonra nöbetçi hakimlik tarafından tutuklandı.

Ankara'da 50-60 yaşlarında bir erkek, 13 yaşındaki 2 kız çocuğunu parkta taciz etti. Fail, çocukların şikayeti üzerine gözaltına alınmasına rağmen, delil yetersizliğinden serbest bırakıldı.

Kızılay Beypazarı Şube Başkanı Ahmet Kavas’ın şu anda 19 yaşında olan bir erkek çocuğunu 5 yıl boyunca istismar ettiği ortaya çıktı, Kavas tutuklandı ve Kızılay’daki görevinden alındı.

Ocak ayı davaları: 

Yüzüne asit dökülerek sağ gözünü kaybeden ve yüzünün bir bölümü yanan 19 yaşındaki Berfin Özek'in davası sonuçlandı. "Kasten öldürmeye teşebbüs" suçundan müebbet hapis cezası istemiyle yargılanan fail 12 yıl 18 ay hapis cezasına çarptırıldı.

32 yaşındayken şüpheli bir şekilde düşerek ölen Aslı Baş’ın davası 10 senedir devam ediyordu, yapılan son duruşmada tutuksuz yargılanan failler Ahmet Bayer, Hakan Bayer, Volkan Bayer ve Murat Umirov’un beraat etmelerine karar verildi.

2019 yılında ayrılmak istediği bahanesiyle Muhammet Gürsoy tarafından ateşli silahla öldürülen Merve Kotan'ın 2. davası görüldü. Savcı, tasarlayarak öldürme suçundan 2 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilmesini ve haksız tahrik hükümlerinin uygulanmamasını talep etti. Davada hakim katilin annesine "Siz de bir bayansınız. Sizce genç ve bekar bir bayanın, sevgilisinin evinde kalması normal mi?" diye sordu. Dava 24 Mart'a ertelendi.

2019 yılında Diyarbakır'da boşanma aşamasında olduğu erkek tarafından öldürülen Müzeyyen Boylu'nun 3. davası görüldü. Fail Mesut Issı'nın "uyku bozukluğu ve aksiyete" bahanesi göstererek davaya getirilmedi, dava 23 Mart'a ertelendi.

Failin dedesi İsmail Elçi, “Ehlikeyfi keyiflendirir kahvenin kaynaması, eşeği baştan çıkarır sıpanın oynaması” diyerek kadın düşmanı bir açıklamayı hukukun üstünlüğü olan bir salonda dile getirdi. Dava 21 Şubat'a ertelendi. 

2019 yılında bıçaklanarak öldürülen üniversite öğrencisi Ceren Özdemir'in davası bu ay sonuçlandı. Fail Özgür Arduç'a canavarca hisle adam öldürme suçundan ağırlaştırmış müebbet hapis cezası verildi, cezasında herhangi bir indirim yapılmadı.

*Raporumuz:Her ay basına yansıyan kadına yönelik şiddet haberlerinde davalar, yeni yaşanan olaylar ve kadın hareketine dair ayrıntılar yer almaktadır. Kadın cinayeti haberleri şikayete bağlı olmaksızın direkt kamuya yansırken; cinsel şiddet ve çocuk istismarı haberlerinin ortaya çıkması, gerek bu suçların üstünün örtülmesi gerek soruşturma ve dava süreçlerinin devam ediyor olmasından dolayı net sayının belirlenmesi zorlaşmaktadır. Dolayısı ile çocuk istismarı ve cinsel şiddet verileri açıkladığımız ve basına yansıyan haberlerden çok daha fazla olduğunu belirtmek isteriz. İstanbul Sözleşmesi kapsamında devletin ilgili mercilerinin tespit etmesi ve buna göre şiddetle mücadele yöntemlerini belirlemesi gerekirken; söz konusu makamlar bunları düzenli yapmamaktadır. Bizler, basına yansıyan ve doğrudan bize gelen başvurular halini derleyerek bir sayıya ulaşıp, bu çerçevede raporumuzu hazırlıyoruz. Kadın Cinayeti raporumuzu Femicide kavramına göre ele alıyor, bir araya getiriyor ve değerlendiriyoruz. Yani Femicide kavramına göre; “embriyodan cenine, bebekten çocuğa, erişkinden yaşlıya kadar tüm kadın cinsiyetteki bireylerin sadece cinsiyetlerinden dolayı ya da toplumsal cinsiyet kimliği algısına aykırı eylemleri bahane edilerek, bir erkek tarafından öldürülmesi ya da intihara zorlanmasıdır. Femisidler salt kadın cinsiyetteki insanların öldürüldüğü cinayetler olarak algılanmamalıdır. Nefretle işlenen bu cinayetlerde, saldırıya uğrayan şey kadın kimliğidir.”