Kadınlar kimler tarafından öldürüldü?
Temmuz ayında öldürülen 20 kadının 10’u evli olduğu erkek, 2’si birlikte olduğu erkek, 2’si tanıdık biri, 1’i baba, 1’i akraba, 1’i eskiden birlikte olduğu erkek, 1’i oğlu, 1’i ısrarlı takipçi olan erkek tarafından öldürülmüştür. 1 kadının ise fail ile olan yakınlığı bilinmemektedir.
Kadınlar en çok evlerinde öldürüldü
Kadınların 16’sı evinde, 2’si sokak ortasında, 1’i arabada, 1’i arazide öldürülmüştür. Bu ay öldürülen kadınların yüzde 80’i evlerinde öldürüldü.
Kadınlar en çok kesici aletler ile öldürüldü
10’u kesici aletlerle, 8’i ateşli silahlarla, 2’si boğularak öldürüldü.
Kadınların çalışma durumu hala tespit edilemiyor
Ulaşılabilen veriye göre öldürülen kadınların 3’ü bir işyerinde çalışıyor ve 17 kadının çalışma durumu bilinememektedir.
Tüm Eşitsizliklere Karşı, Topyekün Mücadele
1 Temmuz’da İstanbul Sözleşmesi’nin yürürlükten kalkmasının ardından Türkiye’nin pek çok yerinde eylemlerimiz sürdü. Ülkenin onlarca şehrinde İstanbul Sözleşmesi’nden vazgeçmeyeceğimizi haykırdık. Mücadelemiz siyasilerin önümüze koydukları engellerle gerileyecek bir mücadele değildir. Anayasayı, yasayı, sözleşmeyi uygulatacak; eşitlik, özgürlük ve ayrımcılığa son vermek için mücadele etmeye devam edeceğiz.
Eşitlikçi Feminizm ile 81 İle Son 9 İl Kaldı
“Kurtuluş için eşitlikçi feminizm şart.” demiştik. Eşitlikçi feminizmin simgesi olarak da yıldızlı feminamız meydanlarda almıştı yerini. Bu ay ise yıldızlı feminamızı meydanlardan kentlerin her bir sokağına taşımaya başladık. Şehir şehir, sokak sokak her yeri yıldızlı femina ile donatacak, eşitsizliğin her türlüsüne karşı mücadele edeceğiz.
Kadın Meclisleri olarak 81 ilde örgütlenme yolunda 72. il Niğde oldu. Ülkenin her bir şehrinde, her bir kadınla buluşup örgütleneceğiz. Bu ay Niğde Kadın Meclisi kurularak ilk toplantısını gerçekleştirdi. 81 ile son 9 il kaldı. Buradan da tüm kadınlara şu çağrıyı yapalım: kadınları kalan 9 il olan Aksaray, Karaman, Çankırı, Ardahan, Erzincan, Tunceli, Siirt, Şırnak ve Gümüşhane’de buluşup Kadın Meclisleri kurmaya davet ediyoruz. Gelin ülkenin her bir ilinde eşitlik ve özgürlüğü sağlama yolunda örgütlü mücadeleyi birlikte sürdürelim.
Sporda ve Her Alanda Eşitliği Sağlayacağız
2020 Tokyo Olimpiyatları Oyunları’nda kadın sporcular, pek çok galibiyetleri ile ülke gündemine oturdu. Bu galibiyet sevinçlerinin yanı sıra İhsan Şenocak yaptığı paylaşımda şu ifadeleri kullandı: "İslamın kızı! Sen oyun alanlarının değil, imanın, iffetin, ahlakın, hayanın, edebin sultanısın; sen 'burnunu göstermekten utanan' anaların evladısın. Ekranlara ve sakallı ağabeylerinin popüler kültürün kurbanlarına 'sultan' demesine aldanmayasın! Umudumuz da, duamız da sensin!" Kadın sporcular hakkında asıl konuşulması gereken, ülkemizdeki bu cinsiyetçi söylem ve eleştirilere rağmen sporda ilerleyebilmeleridir. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğini derinleştirmeye çalışarak kadınların sporda ilerlemelerini engelleme çabaları da sonuçsuz kalacaktır. Gericilerin, kadınların giydiklerine, yaptıklarına, hayat tarzlarına karşı gerçekleştirdikleri tüm saldırılara rağmen kadınlar sporda ve olmak istedikleri her alanda ilerleyecekler.
Şanlıurfa’da yaşayan 13 yaşındaki hentbol oyuncusu Merve Akpınar, “Köyümün kız çocuklarının kaderini ben değiştireceğim.” diyen Merve, MEB talimatıyla okula alınmadı. Yine bu ay Osmangazi Belediyesi’nin düzenlediği yarışta, ilk üçe giren kadınların isimleri okunmayarak sadece erkeklere ödül verildi. Tüm kız çocukları ve kadınlar için toplumsal eşitliğini sağlayacağız
Kadınları, Çocukları, LGBTİQ+ları Koruyacak Önlemler Şart
Bu ay TBMM’de kabul edilen 4. yargı paketi ile cinsel istismar ve kasten öldürme gibi suçlarda tutuklama için somut delil şartı aranacak. 4. yargı paketi öncesinde mevcut delillere rağmen failleri tutuklamakta ayak diretilirken, yetkililer bu yargı paketiyle şikayetçi olma ve etkin soruşturma süreci sağlamayı zorlaştırmaya sebep oluyorlar. Failleri koruyacak düzenlemeler yapmayı bırakın; anayasayı, yasayı, sözleşmeyi uygulayın. Bizler mücadelemizle adaleti sağlayacağız.
Cumhurbaşkanı Erdoğan yaptığı açıklamada, “Türkiye’nin, Taliban’ın inancıyla ters bir yanı yok.” dedi. Taliban’ın inancında kadınların kırbaçlandığı, kız çocuklarının eğitiminin tehlike altında olduğu bir ülke vardır. Ülke yetkililerinin bu inançla ters düşmediğimizi savunması, bu inancın toplumun fikirleriyle örtüştüğü anlamına gelmez. Her türlü gerici, laikliğe ve eşitliğe karşı fikir ve uygulamayla mücadele ediyoruz, etmeye devam edeceğiz.
Bu ay ülke gündemlerinin birisi de HPV aşısının ücretsiz olmasıydı. Rahim ağzı kanserine neden olan HPV virüsüne karşı genel aşılama yapılması TBMM gündemine getirildi. HPV aşısı ve tüm diğer aşıların ücretsiz olması gerekmektedir. Kadınların sağlığı için alınacak önlemler göz ardı edilemez.
Adalet Sağlanmayan Kadın Cinayeti ve Şüpheli Kadın Ölümü Kalmayacak
Aleyna Çakır’ın ölümüne ilişkin kendisine dava açılmayan Ümitcan Uygun, geçtiğimiz aylarda uyuşturucu madde kullanımı sebebiyle tutuklanmasının ardından serbest bırakıldı. Ortadaki tüm deliller ve DNA örneklerine rağmen hakkında dava açılmayan Ümitcan Uygun ile ilgili etkili bir süreç yürütülmediğinden, Aleyna Çakır için adalet sağlanmıyor. Aleyna’nın şüpheli ölümünü mücadelemizle açığa çıkaracak, faillerin gerekli cezayı almasını sağlayacağız.
Pınar Gültekin davasında ise olay yerinde fail Cemal Metin Avcı’nın anne ve babasının DNA’sı tespit edildi. Pınar öldürüleli bir sene oldu. Yetkililer olayın üstünden bir sene geçmişken daha yeni olay yerindeki delilleri ortaya koyuyor. Bu sürecin bu denli sürüncemede kalmasını kabul etmiyoruz. Pınar için öldürüldüğünde nasıl ülkenin dört bir yanında meydanları doldurduysak, her bir celsesinde de mahkemeleri doldurup adalet sağlanana kadar davanın peşini bırakmayacağız. Pınar Gültekin için adalet sağlanana kadar mücadeleye devam edeceğiz.
Kayyımlar Gidecek, Üniversiteler Direnenlerle Özgürleşecek
Ocak 2021’de Boğaziçi Üniversitesi’ne atanan kayyım rektör Melih Bulu, “6 ay sürer” dediği direnişin bir kazanımı olarak görevden alındı. Boğaziçi Üniversitesi bileşenlerinin aylardır süren örgütlü mücadelesi ile giden kayyım rektörden sonra Boğaziçi yine tüm bileşenleriyle demokratik rektör seçimi sürecine girdi. Seçime rağmen yine bir kayyım atamasıyla karşılaşılsa dahi mücadele devam edecek. Boğaziçi’de olduğu gibi diğer kayyımlar da gidecek. Antidemokratik her türlü uygulamaya karşı mücadele kazanacak.
Lise Kadın Meclisleri ve Üniversite Kadın Meclislerinde Örgütlenelim!
Bu ay YKS ve LGS sonuçları açıklandı. Öğrencileri birbirine rakip edip yarıştıran eğitim sistemini değiştirmek şart. Tüm öğrencilerin eşit, parasız ve nitelikli eğitim alması için mücadele edeceğiz. Tüm genç kadınları da mücadele etmeye bekliyoruz.
Tüm kadınlar, çocuklar, LGBTİQ+lar için eşit ve özgür bir yaşam; sağlıkta, sporda, eğitimde ve her alanda eşitliğin sağlandığı bir toplum için mücadeleye devam edeceğiz. Toplumsal cinsiyet rollerinin olmadığı, öğrencilerin birbirleriyle rekabete sürüklenmediği, sağlık imkanlarından eşit ve ücretsiz yararlanacağımız günler topyekün bir mücadeleyle mümkündür. Kadın cinayetlerini durdurmak, şüpheli kadın ölümlerini açığa çıkarmak ve her birinde adalet sağlamak yine topyekün mücadeleyle olacaktır. Bu yüzden tüm kadınları ve LGBTİQ+ları kalan 9 ili de tamamlayarak 81 ilde mücadele yürütmeye, yıldızlı feminamızı her bir kentin sokaklarına taşımaya davet ediyoruz.
6284 ve Sonuçları
Şiddet uygulayanlara uzaklaştırma, yakın koruma gibi birçok tedbiri düzenleyen; kadınları maddi olarak güçlendirmekten kimlik bilgilerinin değiştirilmesine kadar birçok hak tanıyan ve kadın örgütlerinin yıllarca süren mücadelesi sonucu yürürlüğe giren 6284 sayılı kanun etkin uygulandığı takdirde kadınları koruyor. Kadınları korumak ve şiddeti önlemek için getirilen 6284 sayılı kanun yasalaşması İstanbul Sözleşmesi’nin imzalanmasının ardından mümkün olabilmiştir.
Trans kadın Beren Ecmel, İstanbul Harbiye’de transfobik saldırıya uğradı. Yüzünden yaralanan Ecmel, sözlü tacize uğramasının ardından fiziksel şiddet de gördü.
Şarkıcı Çağatay Akman, eskiden birlikte olduğu Öykü Uslu'yu evinin önünde darp etti. Öykü’nün, daha sonra fail hakkında 2 ay uzaklaştırma kararı aldırdığı öğrenildi.
Samsun’da eskiden evli olduğu Emriye Metoğlu’na sokak ortasında şiddet uygulayan fail İbrahim Z.’nin cezası yüksek mahkeme tarafından onandı.
Adana’da yaşayan 44 yaşındaki 2 çocuk annesi Fikriye F. boşanmak istediği dini nikahla evli olduğu Enes K. tarafından darp edildi. Daha sonra Fikriye’nin fail hakkında uzaklaştırma kararı aldırdığı öğrenildi.
İstanbul Sözleşmesi’nin ve 6824’ün tam ve etkin uygulanmasının kadınlar için ne kadar hayati olduğunu tüm bu örnekler göstermektedir. Kadınların etkin korunması için tedbir kararları uygulanmalı, süreç takip edilmeli, devletin tüm birimleri kadınların haklarını korumalı ve görevini yerine getirmeyen kamu görevlileri cezasız kalmamalıdır.
Şüpheli kadın ölümleri derhal aydınlatılmalıdır
Bir süredir raporlarımızda da açıkladığımız gibi intihar veya doğal ölüm gibi sunulan şüpheli kadın ölümleri ve şüpheli bir şekilde ölü bulunan kadın sayısında pandemi süreciyle birlikte çok ciddi bir artış yaşanmaktadır. Şüpheli kadın ölümleri, maalesef kadın cinayetlerinden daha da zorlu olabilmektedir. Kadınların öldürülüp öldürülmediği, gerçekten kaza ile mi öldükleri, kadınların toplumsal cinsiyet temelli öldürülüp öldürülmediği (kadın cinayeti olup olmadığı), intihar edip etmedikleri veya intihara sürüklenip sürüklenmediklerinin açığa çıkarılması gerekmektedir.
Temmuz ayında öğrendiğimiz 12 kadının şüpheli ölümleri bir an önce açığa çıkarılmalıdır. Yapılacak şey bellidir; İstanbul Sözleşmesi fesih kararı geri çekilmeli, 6284 sayılı koruma kanunu ve İstanbul Sözleşmesi tüm kurum ve kuruluşlarla beraber etkin ve bütünlüklü uygulanmalıdır. Şüpheli kadın ölümlerinin soruşturmaları dikkatli bir şekilde incelenmeli ve hızlıca sonuçlandırılmalıdır.
Kastamonu’da yaşayan 38 yaşındaki Hediye Duman, iddia edilene göre evli olduğu İrfan Duman’ın av tüfeğini temizlerken ateş almasıyla hayatını kaybetti.
Sivas’ta yaşayan Şeyma M. evli olduğu, polis memuru Mustafa M.’nin silahının ateş alması nedeniyle hayatını kaybetti.
Kocaeli’de yaşayan 21 yaşındaki Öykü Yüngün, Nihat Ş.’nin evinde ölü bulundu.
Edirne’de Ç.T. park halindeki arabada göğsünden vurulmuş şekilde ölü bulundu. Ç.T. ve evli olduğu A.T.’nin olaydan önce arabada tartışmış oldukları öğrenildi.
Gaziantep’te bir çocuk annesi 23 yaşındaki Damla Aycan, evinde ölü bulundu. Damla’nın evli olduğu Mehmet Aycan tarafından çok kez şiddete uğradığı ve birkaç ay önce hakkında uzaklaştırma kararı aldığı öğrenildi.
Temmuz Ayında Kadınlar ile ilgili Neler oldu?
Bir zincir markette çalışan kasiyer, kendisine "İndirimli ürün olarak ne var?" diye soran kadına 'Maske, duş jeli, ped, çay bardağı seti" yanıtını verdi. Kasiyer, bu yanıtı sonrasında kadının evli olduğu erkek tarafından indirimde ped olduğunu bildirdiği için darp edildi.
TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu’nda alt komisyon ile ilgili bir tartışma üzerine söz alan CHP’li ve HDP’li milletvekillerine AK Parti’li İmran Kılıç ise “Sabahtan beri car car car, nedir bu” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Diyarbakır ziyareti sırasında gazetecilere açıklama yaparken, dünyada koronavirüse karşı mRNA bazlı ilk aşıyı bulan BioNTech şirketinin kurucu ortağı, bilim insanı Dr. Özlem Türeci'nin adını anmadan, "Uğur Şahin ve eşi" ifadesini kullanması tepki topladı.
Avrupa Plaj Hentbol Şampiyonası’nda Norveç Hentbol takımı oyuncularının bir maçta bikini altı giymeyi reddetmesi ve bunun yerine regülasyon dışı şortlarla yarışmaları nedeniyle para cezasına çarptırıldı.
Avrupa Adalet Divanı, işverenlerin belli koşullarda çalışanların başörtüsü de dahil, görünür dini semboller giyebilmesini yasaklayabileceği yönündeki görüşünü tekrarladı. Daha önce de benzer bir kararın çıktığı mahkeme, müşterilere karşı nötr bir imaj sunulmasına ve "sosyal anlaşmazlıkların" önlenmesine katkıda bulunuyorsa, işverenlerin dini inanca dair görünür işaretleri yasaklamasının meşru olduğuna karar verdi.
Pakistan'da, eğitim hayatlarında ayrımcılığa uğrayan translara özel ilk devlet okulu hizmete girdi. Bu uygulama ayrımcılığı daha da derinleştirecektir.
Arjantin'de, kendini kadın ya da erkek cinsiyet kalıplarında tanımlamayanlar (non-binary) artık kimlik kartlarında 'X' ibaresini kullanabilecek. Nüfus cüzdanlarında ikili cinsiyet sınıflandırmasına son verilen Arjantin, Latin Amerika'da bu adımı atan ilk ülke oldu.
Temmuz ayında öldürülen 20 kadının yaşam mücadelesi hikayeleri
Adana’da yaşayan 61 yaşındaki Durdu Kadem Kızıloluk 1 yıldır kendisini rahatsız eden ve hakkında şikayette bulunduğu Mehmet Aydın Akçam tarafından pompalı tüfek ile öldürüldü.
İzmir’de yaşayan 3 çocuk annesi 33 yaşındaki Sevda Çelemoğlu hakkında uzaklaştırma kararı çıkarttığı Soner Çetin tarafından 3 yaşındaki kızının gözü önünde kıskançlık bahanesiyle bıçaklanarak öldürüldü.
Hatay’da yaşayan 30 yaşındaki Ebru Kara boşanma aşamasında olduğu ve uzaklaştırma kararı bulunan Cabbar Kara tarafından barışmayı kabul etmediği bahanesiyle 7 yaşındaki kızının gözü önünde pompalı tüfekle öldürüldü.
İstanbul’da yaşayan 1 çocuk annesi 42 yaşındaki Deniz Filiz evli olduğu Ümit Filiz tarafından kıskançlık bahanesiyle defalarca bıçaklanarak öldürüldü. Deniz Filiz’in daha önce Ümit Filiz’den şiddet gördüğü, polise şikayette bulunduğu ve ayrılmak istediği ancak akrabaları tarafından barıştırıldığı öğrenildi.
Hatay’da yaşayan 33 yaşayan Derya Aldıç birlikte olduğu uzman çavuş Durak Erdal Oru tarafından beylik tabancası ile başından vurularak öldürüldü.
İstanbul’da yaşayan Fatma Akdeniz oğlunun gözü önünde sokak ortasında evli olduğu Tekin Akdeniz tarafından ateşli silah ile öldürüldü.
İzmir’de yaşayan 33 yaşındaki 1 çocuk annesi Hatun Güneş eskiden birlikte olduğu Yusuf Kaçar tarafından motorsiklet ile seyir halindeyken önü kesilip pompalı tüfek ile öldürüldü. Fail ifadesinde Hatun Güneş'i, kendisinden ayrılmak istediği için öldürdüğünü söyledi, “Eğer barışma teklifimi kabul etseydi öldürmeyecektim” dediği öğrenildi.
Balıkesir’de yaşayan 16 yaşındaki iyi aylık hamile Merivan Avcı komşusuna tencere verdiği gerekçesiyle tartıştığı birlikte olduğu S. Y. tarafından bıçaklanarak öldürüldü.
Karabük’te yaşayan 2 çocuk annesi Hatice Düzduran evli ve ayrılma aşamasında olduğu Vedat Düzduran tarafından kesici alet ile öldürüldü.
Yozgat’ta yaşayan 29 yaşındaki Aysel Yaşar yakın zamanda nikahlandığı ve düğün yapmaya hazırlandığı Hacı Yaşar tarafından ateşli silah ile öldürüldü. Aysel Yaşar’ın 7 ay önce sosyal medyadan öldürülen kadınların isimlerinin bulunduğu dijital anıtı 'Ben de bir gün burada adımın yazmasından korkuyorum' mesajıyla paylaştığı ortaya çıktı.
Manisa’da yaşayan 1 çocuk annesi 20 yaşındaki Gülcan Elmacı evli olduğu kişinin babası Aytekin Elmacı tarafından evinde av tüfeği ile öldürüldü.
Balıkesir’de yaşayan 46 yaşındaki Kader Kırık boşanma aşamasında olduğu Cüneyt Kırık tarafından barışmayı kabul etmediği bahanesiyle boğazından bıçaklanarak öldürüldü.
Denizli’de yaşayan 65 yaşındaki Şadiye Rüzgar oğlu Gökhan Rüzgar tarafından evinde boğazı kesilerek öldürüldü. Psikolojik sorunları olduğu iddia edilen Gökhan Rüzgar yakalandığında gazetecilere “Çok iyiyim. Benim annem yok, aile yok, pişman değilim.” dedi. Daha önce de annesini öldürmeye çalıştığı Şadiye Rüzgar’ın komşular tarafından kurtarıldığı öğrenildi.
İstanbul’da yaşayan 20 yaşındaki Zeynep Üzbaş babası Hamdin Üzbaş tarafından evinde boğularak öldürüldü. Kızını öldürdükten sonra önce intihara sonra evi yakmaya kalkışan Hamdin Üzbaş "Kızımla aynı kafede çalışıyorduk. Orada tartışmıştık, eve geldik, alkol aldım. Yine tartışma çıktı, kendisini boğdu. Banyoya götürdüm ancak kurtaramadım. Onu öyle görünce ben de bileklerimi kesip kendimi öldürmek istedim. Evi ben yakmadım, yangın mumdan çıkmış olabilir" dedi.
Ankara’da yaşayan 74 yaşındaki Hamiyet Yıldırım evli olduğu Mehmet Yıldırım tarafından evinde kravatla boğularak öldürüldü. Hamiyet Yıldırım’a ay başında karaciğer kanseri tanısı konulduğu ve ihtiyaçlarının Mehmet Yıldırım tarafından karşılandığı öğrenildi.
Kahramanmaraş’ta yaşayan 38 yaşındaki Mehtap Kırlangıç boşanma aşamasında olduğu ve hakkında uzaklaştırma kararı bulunan Erkan Kırlangıç tarafından ateşli silah ile öldürüldü. Geçen ay Mehtap Kırlangıç’ın darp edildiği için savcılığa başvurduğu ancak savcılığın Erkan Kırlangıç’a uzaklaştırma kararı verip serbest bıraktığı öğrenildi.
Aydın’da yaşayan 16 yaşındaki Yağmur Tayhan komşusu Nizam C. tarafından bıçaklanarak öldürüldü. Yağmur Tayhan’ı iki gün evinde tuttuğu belirlenen Nizam C. ifadesinde Yağmur’un kendi isteğiyle dertleşmek için geldiğini ve iki gün kaldıktan sonra “birbirimizi bıçaklayalım” dediğini ileri sürdü.
İstanbul’da yaşayan 53 yaşındaki Fatma Keke evinde bilinmeyen bir nedenle tartıştığı tanıdık Özer Ağaoğlu tarafından bıçaklanarak öldürüldü.
Malatya’da yaşayan 3 çocuk annesi 41 yaşındaki Selma Özen evli olduğu Mehmet Özen tarafından “arayınca telefonuna cevap vermediği” bahanesiyle evinde bıçaklanarak öldürüldü.
Sinop’ta yaşayan Afgan uyruklu Meryem Muradi evli olduğu Muhammed Veli Muradi tarafından kıskançlık bahanesiyle evinde bıçaklanarak öldürüldü.