2023 Eylül Ayında Erkekler Tarafından 32 Kadın Öldürüldü, 18 Kadın Şüpheli Şekilde Ölü Bulundu.

2023 Eylül Raporu*

Eylül Ayında 32 Kadın Cinayeti, 18 Şüpheli Kadın Ölümü

Türkiye’de kadın cinayetlerini durdurma mücadelemiz 13 yıldır devam ediyor. Platform olarak, ihtiyacı tespit ettiğimiz 2010 yılından itibaren kadın cinayeti verilerini kamuoyuna açıklıyoruz. Bakanlıklar ise kaç kadının, neden, nasıl, kim tarafından öldürüldüğünü açıklamak yerine, kadın cinayeti verilerinin yanlış hazırlandığını söyleyerek gerçekleri çarpıtıyor. Kadın cinayeti ve şüpheli kadın ölümleri gerçekliğini açıklamakla birlikte, kadın cinayetlerini durdurmak için somut çözüm önerilerinin hayata geçirilmesi de devletin görevidir. Bu görevin yerine getirilmesi için de ilgili tüm bakanlıkların, tüm mekanizmaların harekete geçirilmesi için mücadeleye devam edeceğiz. 

12  kadın hayatına dair karar almak istemesi bahanesiyle öldürüldü

Bu ay 32 kadın cinayeti işlenmiş, 18 kadın şüpheli bir şekilde ölü bulunmuştur. Öldürülen 32 kadından 12’si boşanmak istemek, barışmayı reddetmek, evlenmeyi reddetmek, ilişkiyi reddetmek gibi kendi hayatına dair karar almak istemesi bahanesi ile, 1’i ekonomik bahane ile, 3 kadın ise asıl hedef olan kadınların yanında olmaları bahanesiyle öldürüldü. 16’sının ise hangi bahaneyle öldürüldüğü tespit edilemedi. 16 kadının hangi bahaneyle öldürüldüğünün tespit edilememesi, kadına yönelik şiddetin ve kadın cinayetlerinin görünmez kılınmasının bir sonucudur. Kadınların kim tarafından, neden öldürüldüğü tespit edilmedikçe; adil yargılama yapılmayıp şüpheli, sanık ve katiller caydırıcı cezalar almadıkça, önleyici tedbirler uygulanmadıkça şiddet boyut değiştirerek sürmeye devam ediyor.

Her biri birer yaşam olan kadın kardeşlerimizin isimlerini sizinle paylaşmak isteriz:

İllere göre Eylül ayının kadın cinayetleri verileri ise şöyle:

Kadınlar kimler tarafından öldürüldü?

Eylül ayında öldürülen 32 kadının 14’ü evli olduğu erkek, 6’sı birlikte olduğu erkek, 2’si eskiden evli olduğu erkek, 1’i tanıdığı biri, 2’si eskiden birlikte olduğu erkek, 3’ü akrabası olan bir erkek, 1’i kardeşi, 2’si oğlu tarafından öldürülmüştür. 1 kadını öldüren kişi ile yakınlığı tespit edilememiştir. Bu ay kadınların %43’ü evli olduğu erkek tarafından öldürüldü.

Kadınlar en çok evlerinde öldürüldü

Kadınların 19’u evinde, 12’si sokakta, 1’i kamusal alanda öldürülmüştür. Bu ay öldürülen kadınların %59’u evlerinde öldürüldü. 

Kadınlar en çok ateşli silah  ile öldürüldü

Bu ay öldürülen kadınların 19’u ateşli silahlarla, 13’ü kesici aletlerle öldürüldü. Bu ay öldürülen kadınların %59’u ateşli silah ile öldürüldü.

BİZİM KARARIMIZ, KADIN CİNAYETLERİNİ DURDURACAĞIZ!

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu Derneğimize açılan kapatma davası reddedildi. Bu süreçte yanımızda olan herkese bizimle birlikte yürüttükleri örgütlü mücadele için teşekkür ederiz. Derneğimiz yıpratılmaya ve mücadele arkadaşlarımız yıldırılmaya çalışılıyor. Tüm bunlara rağmen bizler; haklarımızdan ve mücadelemizden asla vazgeçmeyeceğiz. Kadınlara karşı yaratılmaya çalışılan tüm engelleri tek tek hep birlikte örgütlü mücadelemizle yıkacağız. Bizlerin bu mücadele aşkı ve kararlılığı karşısında hiçbir patriyarka duvarı duramaz! Bizim Kararımız, Kadın Cinayetlerini Durduracağız!

Kadın cinayetlerini durdurmak amacıyla çıktığımız bu yolda derneğimizi kapatmaya çalışanlar, cinayet faillerini serbest bırakıyorlar. 15 yıl önce kadın cinayeti işlemiş bir fail 7 yıl tutuklu kaldıktan sonra serbest bırakıldı. Fail bu sefer evli olduğu Özlem Küçükyılmaz’ı ve annesi Nezife Çetingök’ü öldürdü. Bu ay ‘kasten öldürmeye teşebbüs' suçundan hükümlü olduğu açık cezaevinden izinli çıkan Neşet Güneş, Damla Dakım'ı öldürdü. Yine bu ay Fatoş Çetin’i bıçakladığı için cezaevine giren fail Mehmet Dinç, 4 ay sonra tahliye olup Fatoş Çetin’i bıçaklayarak öldürdü.  2023 yılının ilk 9 ayında gerçekleşen 67 kadın cinayetinde faillerden 10’unun suç kaydı bulunurken 7’si eski mahkum, 1’i firari ve 1’i de cezaevinden izinli çıkmış. Kadınlara karşı işlenen suçlardaki cezasızlık politikası, kadın hareketine yönelik yıldırma politikaları, kadınları koruyan kanunların hedef haline getirilmesi faillere cesaret veriyor.

DEVLET, NEFRET SUÇU İŞLİYOR!

İstanbul’da LGBTiQ+ bireylere yönelik gerçekleştirilen nefret mitingleri devam ediyor. Üstelik RTÜK tarafından onaylanan LGBTİQ+ nefreti içeren kamu spotu da yayınlanmaya başladı. Devlet kurumları kendi yurttaşı olan bir grubu hedef haline getirerek yaşam haklarını tehdit ediyor. Nefret siyasi iktidar eliyle yayılmaya çalışılıyor. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının tüm il müdürlüklerine gönderdiği ‘Aile Çalıştayı’ düzenlenmesi yönergesinin de altından nefret çıktı. Uzun zamandır siyasi iktidarın gündeminde olan LGBTİQ+ karşıtı yasal düzenlemelerin, kadınların haklarının gündem olduğu bu çalıştaylar; bizlerin politik örgütlü mücadelesinin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Nefret suçuna karşı savaşmaya, haklarımız ve özgürlüklerimiz için mücadele etmeye devam edeceğiz!

Tüm bu aileyi kutsallaştırmaya çalışan uygulamayalara rağmen kadınlar ve çocuklar yaşam mücadelesi vermeye devam ediyor. Eylül ayında 11 kadın cinayetinde, kadınların yanında aile üyeleri veya yakınları da öldürüldü veya yaralandı. Bu ay 3 fail aynı anda 2 kadın cinayeti birden işledi. İşlenen 2 kadın cinayetinde, kadının ailesinden 2 erkek öldürüldü. 4 kadın cinayetinde ise 6 aile üyesi veya yakını yaralandı. Aileyi kutsallaştırmak yerine kadınlar ve çocuklar güçlendirilmelidir. Önemli olan insanların yaşam hakkıdır!

Eylül Ayı Dava Geişmeleri

Isparta’da 2 çocuk annesi Server Bulut’u öldüren Mustafa Bulut hakkında “kadına, eşe karşı kasten öldürme” suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası talep edilen sanığa ‘haksız tahrik’ indirimi uygulanarak 16 yıl 8 ay hapis cezası verildi. 

6 yaşında evlendirilen H.K.G. hakkında görülen davada, yaşını büyük göstermek için alınan “sahte kemik yaşı tespit” raporu ile ilgili 7 şüpheli hakim karşısına çıktı. Davanın tek tutuklu sanığı Mehmet Emin Marankoz tahliye edildi. 

Milli voleybolcu Hande Baladın’ı sosyal medya üzerinden “yüzüne asit atmakla” ve “arabasını taramakla” tehdit eden Mustafa Neşeli hakkında 8 yıla kadar hapsi istenen davanın ilk duruşmasında tahliye kararı verildi. 

Adana’da 2021 yılında Tuğba Dursun’u 7 yerinden bıçaklayarak öldüren Burhan Dursun’un yargılandığı davada sanık hakkında indirimsiz ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi. 

Şüpheli kadın ölümleri derhal aydınlatılmalıdır

Bir süredir raporlarımızda da açıkladığımız gibi intihar, kaza veya doğal ölüm gibi gösterilen şüpheli kadın ölümleri ve şüpheli bir şekilde ölü bulunan kadın sayısında pandemi süreciyle birlikte çok ciddi bir artış yaşanmaktadır. Şüpheli kadın ölümleri, maalesef kadın cinayetlerinden daha da zorlu olabilmektedir. Kadınların öldürülüp öldürülmediği, gerçekten kaza ile mi öldükleri, kadınların toplumsal cinsiyet temelli öldürülüp öldürülmediği (kadın cinayeti olup olmadığı), intihar edip etmedikleri veya intihara sürüklenip sürüklenmediklerinin açığa çıkarılması gerekmektedir. Eylül ayındaki 18 şüpheli kadın ölümünün 12’si evde veya işyerinde gerçekleşti. 12 şüpheli kadın ölümünden 3’ü balkon veya pencereden yüksekten düşme sonucu gerçekleşti. Yüksekten düşerek gerçekleşen şüpheli ölümlerin yalnızca birinde şüpheli erkekler tutuklanırken diğer ikisinde ise henüz olaya ve olay yerine ilişkin bilgi paylaşılmadı. 

Hatay’da yaşayan 2 çocuk annesi Nazlı K. evinin balkonundan düşerek hayatını kaybetti. Nazlı K.’nın evli olduğu U.K. gözaltına alındı.

Kırklareli’nde 25 yaşındaki Özlem Yürük birlikte olduğu İsmail Arı’nın evinde ölü bulundu. Evinde uyuşturucu madde bulunan şüpheli gözaltına alındı.

Antalya’da 9 aylık hamile, 38 yaşında 6 çocuk annesi Maia Tarkanova evinde ölü bulundu.

İstanbul’da Kübra Nur Avcı, stajyer avukat olarak çalıştığı plazanın 11. katından düşerek öldü.

Samsun’da 39 yaşındaki Zhala Baghırova, polis memuru Cavit Geçer ile birlikte bulunduğu evde ateşli silahla vurulmuş halde ölü bulundu. Şüpheli tutuklandı.

Eylül ayında kadınlar ile ilgili neler oldu?

Agrobay Seracılık'ta tazminatları verilmeden ‘verimsiz çalışma’ gerekçesiyle işten çıkarılan tarım işçisi kadınların sera önündeki eylemi 35 gündür sürüyor. İşçiler, Tarım-Sen'e üye olduktan sonra sendikal gerekçelerle işten çıkarılmaları sebebiyle mücadelelerine devam ediyor.

İstismara maruz kalan H.K.G.'nin kemik yaşının büyütülmesi konusunda 'sahte kemik yaşı raporu' alındığı gerekçesiyle yargılanan 3'ü doktor 7 sanık hakim karşısına çıktı. Duruşmada davanın tek tutuklu sanığı Mehmet Emin Marankoz için tahliye kararı çıktı.

Meksika Ulusal Adalet Yüksek Mahkemesi, kürtajı federal ülke genelinde suç olmaktan çıkardığını duyurdu. Yüksek Mahkeme başkanı Arturo Zaldívar, "Tecavüz vakalarında hiçbir kız çocuk ne devlet ne ebeveynleri ne de vasileri tarafından anne olmaya zorlanabilir" dedi.

Tahran’da ahlak polisi tarafından başörtüsünü “uygunsuz bir şekilde” taktığı gerekçesiyle gözaltına iken sorgusunda hayatını kaybeden 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin ölümünün birinci yıl dönümünde İran hükümeti zorunlu başörtüsü kurallarına uymayan kadınlara daha sert para cezası getiren yen bir yasa hazırlığını duyurdu.

Dünya Bankası tarafından yayınlanan Business and the Law 2023 raporuna göre, dünyada yalnızca 14 ülkede kadınlara tam anlamıyla yasal koruma sağlanıyor. Belçika, Kanada, Danimarka, Fransa, Yunanistan, İzlanda, İrlanda, Letonya, Lüksemburg, Portekiz, İspanya, İsveç, Almanya ve Hollanda, en azından yasal açıdan kadın ve erkeklere tam olarak eşit haklar sunan ülkeler olduğu kaydedildi.

Eylül ayında öldürülen 32  kadının yaşam mücadelesi hikayeleri

Manisa da 47 yaşındaki Meliha Uludağ ve 20 yaşındaki kızı Cansu Dönmez, Meliha Uludağ’ın eskiden birlikte olduğu Veysel Mızrak tarafından ateşli silahla vurularak öldürüldü. Fail daha sonra aynı silahla intihar etti.

Konya’da 26 yaşındaki Zeliha Akbulut evil olduğu 33 yaşındaki Hüseyin Akbulut tarafından 3 çocuğunun önünde önce bıçaklanarak daha sonra da ateşli silahla vurularak öldürüldü. Failin uyuşturucu satıcılığından suç kaydı olduğu öğrenildi.

Karabük’te yaşayan Özlem Küçükyılmaz ve annesi Nazife Çetingök, Özlem Küçükyılmaz’ın evil olduğu Hasan Küçükyılmaz tarafından kıskançlık bahanesiyle sokak ortasında pompalı tüfekle vurularak öldürüldü. Özlem Küçükyılmaz’ın öldürülmesinden bir hafta önce fail tarafından şiddet gördüğü için KADES uygulaması üzerinden polis çağırıp şikayetçi olduğu, ama daha sonra şikayetinden vazgeçtiği belirtildi. Cinayetten daha sonra intihar eden failin 2008 yılında evli olduğu Nimet Küçükyılmaz’ı da öldürdüğü öğrenildi.

İstanbul’da 59 yaşındaki Rebia Gül Arı, 64 yaşındaki abisi Can C. tarafından 20 defa boğazından bıçaklanarak öldürüldü. Fail daha sonra evinin 3. katından atlayarak intihar teşebbüsünde bulundu.

Kahramanmaraş’ta yaşayan 41 yaşındaki Fatma Yenigül evil olduğu İsmail Yenigül tarafından tüfekle vurularak öldürüldü.

Ankara’da 40 yaşındaki Emine Yüksel ve 37 yaşındaki kardeşi Çiğdem Demir, Emine Yüksel’in evil olduğu Hüseyin Yüksel tarafından ateşli silahla vurularak öldürüldü. Emine Yüksel’in fail hakkında bir süre önce uzaklaştırma kararı aldığı ve boşanma aşamasında olduğu öğrenildi.

Ağrı’da 24 yaşındaki Birsel Tunç, evil olduğu Metin Tunç tarafından ateşli silahla vurularak öldürüldü. Bir süredir ailesiyle yaşayan Birsel Tunç’un evine giden failin Birsel Tunç’un kardeşi Fecri Tunç’u da öldürdüğü öğrenildi.

 İstanbul’da 3 çocuk annesi Yeliz Keleş, evli olduğu İslam Keleş tarafından çocukları önünde ateşli silahla vurularak öldürüldü. Failin Yeliz Keleş’i öldürmeden kısa bir süre önce amcasını da öldürdüğü öğrenildi.

Afyon’da 83 yaşındaki Sıddıka Aysay, evli olduğu Gazi Aysay tarafından 32 kere bıçaklanarak öldürüldü.

Kayseri’de yaşayan 18 yaşındaki Edanur Çoban, birlikte olduğu Gökhan Ç. tarafından ayrılmak istemesi bahanesiyle ateşli silahla vurularak öldürüldü.

İzmir’de yaşayan 35 yaşındaki Ezgi Gülizar, eskiden evli olduğu E.S. tarafından bulundukları ilçe sağlık müdürlüğünün bahçesinde ateşli silahla vurularak öldürüldü.

Konya’da 25 yaşındaki Damla Dakım, birlikte olduğu Neşet Gürteş tarafından 47 yerinden bıçaklanarak öldürüldü. Failin ‘kasten öldürmeye teşebbüs’ suçundan hükümlü olduğu açık cezaevinden izinli olarak çıktığı ve Damla Dakım’ı öldürdüğü öğrenildi.

Bursa’da 45 yaşındaki Safiye Vardar, 24 yaşındaki yeğeni Yiğit Balaban tarafından bıçaklanarak öldürüldü. Failin halası Safiye Vardar ve ağır yaraladığı babaannesi Sabriye Balaban’dan para istediği ve reddedilince iki kadına da saldırdığı öğrenildi.

Bursa’da yaşayan Nurgül Demir, birlikte olduğu Tuncay Şener tarafından kıskançlık bahanesiyle ateşli silahla vurularak öldürüldü. Fail daha sonra aynı silahla intihar etti.

Diyarbakır’da yaşayan 4 çocuk annesi Ayşe Altan, evli olduğu Abdülhamit Altan tarafından pompalı tüfekle vurularak öldürüldü.

Kocaeli’nde 40 yaşındaki 2 çocuk annesi Gülseren Gökdemir, boşanma aşamasında olduğu Cemalettin Gökdemir tarafından cadde ortasında boğazından bıçaklanarak öldürüldü.

İstanbul’da 50 yaşındaki Peri Dağlar, evli olduğu Ramazan Dağlar tarafından bıçaklanarak öldürüldü.

İstanbul’da 25 yaşındaki Fatoş Çetin birlikte olduğu Mehmet Dinç tarafından boğazından ve vücudunun çeşitli yerlerinden bıçaklanarak öldürüldü. 3 ay önce failin Fatoş Çetin’i bıçakladığı ve bir süre cezaevinde kaldıktan sonra tahliye edildiği öğrenildi.

Antalya’da 42 yaşındaki 2 çocuk annesi Nadire Güzelçolak, evli olduğu İbrahim Güzelçolak tarafından kıskançlık bahanesiyle ateşli silahla vurularak öldürüldü.

İzmir’de 78 yaşındaki Zeliha Ö., evli olduğu 92 yaşındaki İsmail Ö. tarafından faile küfrettiği bahanesiyle pompalı tüfekle vurularak öldürüldü.

İstanbul’da kanser hastalığını atlatan Fatma Özer evli olduğu Müslüm Özer tarafından ateşli silahla vurularak öldürüldü.

Düzce’de 46 yaşındaki Borna Adilova birlikte yaşadığı A.G. tarafından boğazından bıçaklanarak öldürüldü. 

Şanlıurfa’da Hatice Abdullah, dini nikahla birlikte olduğu M.C. tarafından sokak ortasında bıçaklanarak öldürüldü.  Fail tutuklandı.

Çorum’da 44 yaşındaki Zehra Gümüş, eskiden evli olduğu Arif Ergin tarafından bıçaklanarak öldürüldü. Fail tutuklandı. 

Konya’da 49 yaşındaki Ayfer Akbay Şahin, oğlu Yusuf Furkan H. Tarafından ateşli silahla vurularak öldürüldü. Fail tutuklandı. 

Gaziantep’te 35 yaşındaki Medine Yavuz, boşanma aşamasında olduğu Ali Yavuz tarafından ateşli silahla vurularak öldürüldü. Fail ayrıca üç çocuğunu ve komşusunu da yaraladı. Fail olayın ardından intihar etti. 

Mersin’ de 48 yaşındaki Cemile Güllü, oğlu M. güllü tarafından bıçaklanarak öldürüldü. Fail gözaltına alındı.

Erzurum’da 32 yaşındaki Anastasia Emelianova, birlikte olduğu Nizar A. tarafından cam ile bacağı kesildi. Kadın kan kaybından öldü.  Fail tutuklandı. 

Kırklareli’nde 43 yaşındaki S.G., evine gelen M.B. tarafından bıçaklanarak öldürüldü. Fail yakalandı. 

*Raporumuz: Her ay basına yansıyan kadına yönelik şiddet haberlerinde davalar, yeni yaşanan olaylar ve kadın hareketine dair ayrıntılar yer almaktadır. Bizler, basına yansıyan haberleri ve doğrudan bize gelen başvuruları derleyerek bir sayıya ulaşıp, bu çerçevede raporumuzu hazırlıyoruz. Kadın Cinayeti raporumuzu Femicide kavramına göre ele alıyor, bir araya getiriyor ve değerlendiriyoruz. Yani Femicide kavramına göre; “embriyodan cenine, bebekten çocuğa, erişkinden yaşlıya kadar tüm kadın cinsiyetteki bireylerin sadece cinsiyetlerinden dolayı ya da toplumsal cinsiyet kimliği algısına aykırı eylemleri bahane edilerek, bir erkek tarafından öldürülmesi ya da intihara zorlanmasıdır. Femisidler salt kadın cinsiyetteki insanların öldürüldüğü cinayetler olarak algılanmamalıdır. Nefretle işlenen bu cinayetlerde, saldırıya uğrayan şey kadın kimliğidir.”