2023 Ekim Raporu*

Ekim Ayında 19 Kadın Cinayeti, 18 Şüpheli Kadın Ölümü

Türkiye’de kadın cinayetlerini durdurma mücadelemiz 13 yıldır devam ediyor. Platform olarak, ihtiyacı tespit ettiğimiz 2010 yılından itibaren kadın cinayeti verilerini kamuoyuna açıklıyoruz. Bakanlıklar ise sistematik şekilde malesef kadın cinayeti verilerini tutmayıp paylaşmıyor. Kadın cinayeti ve şüpheli kadın ölümleri gerçekliğini açıklamakla birlikte, kadın cinayetlerini durdurmak için somut çözüm önerilerinin hayata geçirilmesi de devletin görevidir. Bu görevin yerine getirilmesi için de ilgili tüm bakanlıkların, tüm mekanizmaların harekete geçirilmesi için mücadeleye devam edeceğiz. 

5  kadın hayatına dair karar almak istemesi bahanesiyle öldürüldü

Bu ay 19 kadın cinayeti işlenmiş, 18 kadın şüpheli bir şekilde ölü bulunmuştur. Öldürülen 19 kadından 5’i boşanmak istemek, barışmayı reddetmek, evlenmeyi reddetmek, ilişkiyi reddetmek gibi kendi hayatına dair karar almak istemesi bahanesi ile, 1’i günlük bir tartışma bahanesiyle öldürüldü. 13’ünün ise hangi bahaneyle öldürüldüğü tespit edilemedi. 13 kadının hangi bahaneyle öldürüldüğünün tespit edilememesi, kadına yönelik şiddetin ve kadın cinayetlerinin görünmez kılınmasının bir sonucudur. Kadınların kim tarafından, neden öldürüldüğü tespit edilmedikçe; adil yargılama yapılmayıp şüpheli, sanık ve katiller caydırıcı cezalar almadıkça, önleyici tedbirler uygulanmadıkça şiddet boyut değiştirerek sürmeye devam ediyor.

Her biri birer yaşam olan kadın kardeşlerimizin isimlerini sizinle paylaşmak isteriz:

İllere göre Ekim ayının kadın cinayetleri verileri ise şöyle:

Kadınlar kimler tarafından öldürüldü?

Ekim ayında öldürülen 19 kadının 11’i evli olduğu erkek, 2’si eskiden birlikte olduğu erkek, 1’i kardeşi, 1’i birlikte olduğu erkek, 1’i eskiden evli olduğu erkek, 1’i oğlu, 1’i akrabası tarafından öldürülmüştür. 1 kadını öldüren kişi ile yakınlığı tespit edilememiştir. Bu ay kadınların %58’i evli olduğu erkek tarafından öldürüldü.

Kadınlar en çok evlerinde öldürüldü

Kadınların 13’ü evinde, 3’ü sokakta, 1’i kamusal alanda, 1’i ıssız yerde öldürülmüştür. 1 kadının öldürüldüğü yer tespit edilememiştir. Bu ay öldürülen kadınların %68’i evlerinde öldürüldü. 

Kadınlar en çok ateşli silah  ile öldürüldü

Bu ay öldürülen kadınların 12’si ateşli silahlarla, 3’ü boğularak, 2’si kesici aletle, 2’si darp edilerek öldürüldü. Bu ay öldürülen kadınların %63’ü ateşli silah ile öldürüldü.

İHMALLER ORTAYA ÇIKACAK, SORUMLULAR HESAP VERECEK! GENÇLIK YAŞAYACAK!

Aydın’da üniversite öğrencisi Zeren Ertaş kaldığı Kredi Yurtlar Kurumu’na bağlı yurtta asansörün düşmesi sonucu öldü. Aynı asansördeki yaklaşık 14 öğrenci ise yaralandı. Öğrenciler uzun zamandır asansörler hakkında CİMER’e, yurt yönetimine şikayetler yapsa da bu şikayetler ciddiye alınmadı. Yönetimin ihmali bir öğrencinin hayatına neden oldu. Genç Feministler Federasyonu, öldürülen veya intihara sürüklenen sıra arkadaşlarının hesabını sormak, genç kadınlara asla yalnız yürümeyeceklerini hatırlatmak için onlarca ilde kampüslerini, yurtları, meydanları doldurdu.  

Tüm bu yaşananlar bize gösterdi ki gençlerin parasız, nitelikli eğitime ulaşması hiç de anlatıldığı gibi kolay değil. Uzun süredir öğrenciler barınma problemi yaşıyor. Barınma ihtiyacını karşılayabilen az sayıda öğrenci ise sağlıksız koşullarda bu yurtlarda kalıyorlar. Dahası öğrenciler ölümle bile karşı karşıya kalıyorlar. Siyasi iktidar öğrencilerin asgari yaşam seviyesine uygun koşullarda ve tüm öğrencileri kapsayacak bir barınma sistemi düzenlemelidir. Devlet kurumları kanunları uygulamayıp görevini yerine getirmediği için kadın cinayetleri gerçekleşiyor. Yine devlet kurumları öğrencilere vermekle yükümlü olduğu güvenli eğitim ortamını sağlayamıyor, Zeren Ertaş’ın ölümü bir cinayettir ve faili görevini yerine getirmeyen tüm kurumlardır. Yoksulluktan intihar eden üniversite öğrencilerinin, kaldığı yurtta yönetimin ihmalinden ölen Zeren Ertaş’ın, tarikatların eline terk edilen öğrencilerin hesabını soracağız.

MÜCADELEMİZ SAYESİNDE İSTİSMARA GEÇİT YOK.

Çocuklara yönelik işlenen suçlar hem artıyor hem de üzeri örtülmeye çalışılıyor. . Mücadelemiz istismarcıların aklanmasına, suçların üstünün kapatılmasına izin vermiyor. Mücalemiz sonucunda H.K.G davasında H.K.G'nin çocuk yaşta zorla evlendirildiği Kadir İstekli 30 yıl, babası Yusuf Ziya Gümüşel 20 yıl, annesi Fatıma Gümüşel ise 16 yıl 8 ay ceza aldı. Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre; devlet çocuğu anne-babanın ya da çocuğun bakımından sorumlu başka kişilerin her türlü kötü muamelesinden korumakla yükümlüdür. Buna rağmen bir çok çocuk hala zorla evlendirilme ve istismar tehditiyle karşı karşıya. Konya’ da Ayhan Şengüler daha önce 15 yaşındaki H.Ş’ye ve daha sonra 4 yaşındaki D.Ş.’ye de  cinsel istismarda bulunduğuna dair rapor hazırlandı ancak dosya kapatılarak olayın üstü örtülmeye çalışıldı. Çocukları istismarcıların ve istismarı aklayan yetkililerin karanlığına teslim etmeyeceğiz. İstismarların üstünü örtemeyeceksiniz. 

12 KASIM’DA KARTAL MEYDAN’DAYIZ

Kadın cinayetlerini durduramayan iktidar Medeni Kanunu, kadınların nafaka hakkını, karma eğitimi, 6284’ü tartışmaya açıyor. Laiklik ve özgürlüklerimize yönelik sınırlama çabası olduğunu görüyoruz. Fakat biliyoruz ki kadınlar korkmadan sokaklarda, meydanlarda haklarını aramaya devam ediyor. Bu gerici düşüncelerin, ihmalkar iktidarın, istismarcıların, yobazların karşısında hep beraber yürüyeceğiz. 12 Kasım’da laiklik için, özgürlüğümüz için buluşuyoruz. Türkiye’nin dört bir yanından kadınlar Laiklik ve Özgürlük için Kadın Yürüyüşü’ne geliyor. Sen de 12 Kasım saat 14:00’de Kartal Meydan’a gel. Seninle birlikte sesimiz daha gür çıkacak, mücadelemiz güçlenecek!

Ekim Ayı Dava Gelişmeleri

Ankara’da 24 yaşındaki avukat Belen Nesil Coşgun’u ateşli silahla vurarak öldüren Muhammet Balcı hakkında açılan davada Coşgun’un olay anında 3 kez telefonundaki KADES uygulamasından yardım istediği ortaya çıktı. Sanık hakkında ‘kadına karşı kasten öldürme’ suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası isteniyor.

3 yaşındaki Müslüme Yağal’ı öldürme suçundan delil yetersizliği nedeniyle beraat eden 72 yaşındaki Hasan Yağal, gelinine yönelik ‘nitelikli cinsel saldırı’ suçundan 28 yıl ve gelininden olan öz kızına ‘sarkıntılık’ suçundan 5 yıl 7 ay 15 gün hapis cezasına çarptırıldı.

Geçtiğimiz sene Denizli’de birlikte olduğu Nadia Noori’yi yemeğine fare zehri karıştırarak öldüren Sabour Sakhizadeh hakkında açılan davada sanık ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

Şüpheli kadın ölümleri derhal aydınlatılmalıdır

Bir süredir raporlarımızda da açıkladığımız gibi intihar, kaza veya doğal ölüm gibi gösterilen şüpheli kadın ölümleri ve şüpheli bir şekilde ölü bulunan kadın sayısında pandemi süreciyle birlikte çok ciddi bir artış yaşanmaktadır. Şüpheli kadın ölümleri, maalesef kadın cinayetlerinden daha da zorlu olabilmektedir. Kadınların öldürülüp öldürülmediği, gerçekten kaza ile mi öldükleri, kadınların toplumsal cinsiyet temelli öldürülüp öldürülmediği (kadın cinayeti olup olmadığı), intihar edip etmedikleri veya intihara sürüklenip sürüklenmediklerinin açığa çıkarılması gerekmektedir. 

Ekim ayında şüpheli şekilde ölü bulunan 18 kadının 10’u evde 3’ü ise su ve kenarında ölü bulundu. 

Antalya’da 14 yaşındaki Dila Nur Şatır inşaatta ölü olarak bulundu. Şüpheli Erdoğan Ç. cinsel istismar suçuyla tutuklandı. 

Samsun’da Şennur Ekiz evinde ölü bulundu. 

Bursa’da 22 yaşındaki iki çocuk annesi Nevrigül Alan ağaca asılı olarak bulundu. Şüpheli olarak gözaltına alınan Doğan A. serbest bırakıldı.

İstanbul’da Zülay Öz evinde ölü bulundu. İlk incelemelere göre Zülay Öz’ün boynu kırılarak öldüğü tespit edildi.

Nevşehir’de 34 yaşındaki G.A. evinde ölü olarak bulundu. 

Mersin’de 6 yaşındaki Nisa Ceviz yol kenarında hareketsiz olarak bulundu. Daha sonra hastaneye kaldırıldı ancak kurtarılamadı.

Antalya’da 26 yaşındaki Eslem Zehra Kızıltuna, arkadaşının evinde asılı şekilde bulundu. 

Bursa’da 40 yaşındaki Gülay Özen çocuk parkında ağaca asılı şekilde ölü bulundu. Gülay’ın botları duvar üzerinde bulundu.

Muğla’da deniz kenarında üst bedeni olmayan bir kadın cesedi bulundu.

Ekim ayında kadınlar ile ilgili neler oldu?

Anayasa mahkemesi koca ve çocuğa soybağının reddi davası açılmasına imkan veren ama anneye vermeyen Türk Medeni Kanunu'nun 286. maddesinin birinci fıkrasını Anayasa'ya aykırı bularak iptal etti. Artık kanun kapsamında anne, doğurduğu çocuğun evli olduğu erkekten olmadığını ileri sürerek soybağının reddi davası açabilecek.

İzlanda’da kadınlar 48 yıl sonra ilk defa cinsiyete dayalı ücret eşitsizliğine ve şiddete dikkat çekmek amacıyla işlerini bırakarak greve çıktı. Izlanda’da kadınlar en son 1975’te “Kvennafri” (Kadınlar Günü) kapsamında işi bırakma eylemi gerçekleştirmişti ve kadın nüfusunun yüzde 90’ı bu eyleme katılmıştı.

İran’da Armita Garavand zorunlu başörtüsüne uymadığı için öldürüldü. Mahsa Amini’nin ardından kadınlar hayatı pahasına özgürlükleri için, direnmeye devam ediyor.

İranlı insan hakları savunucusu Narges Mohammadi İran’da verdiği kadına yönelik baskıya karşı özgürlük mücadelesi nedeniyle 2023 Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü.

Ekim ayında öldürülen 19  kadının yaşam mücadelesi hikayeleri

Mardin’de yaşayan 36 yaşındaki 4 çocuk annesi Semra Durak, evil olduğu Ömer Durak tarafından sokak ortasında ateşli silahla vurularak öldürüldü. Semra Durak’ın intihar eden fail hakkında uzaklaştırma kararı bulunduğu ve failin uzaklaştırma kararını bozduğu için gözaltına alınıp ifadesi alındıktan sonra serbest bırakıldığı öğrenildi.

İzmir’de yaşayan 42 yaşındaki Elvin Özütaştan eskiden birlikte olduğu Adnan Erman Özbek tarafından sokak ortasında ateşli silahla vurularak öldürüldü. Daha sonra intihar eden failin polis memuru olduğu ve bir süredir Elvin Özütaştan’ı tehdit ettiği öğrenildi.

Sakarya’da yaşayan Tansu Akcan evil olduğu İlkay Akcan tarafından kendisini aldattığı bahanesiyle ateşli silahla sokak ortasında vurularak öldürüldü.

Gaziantep’te 31 yaşındaki 2 çocuk annesi Fulya Aslan eskiden birlikte olduğu Erkan Dağcı tarafından ateşli silahla vurularak öldürüldü. Daha sonra intihar eden fail Fulya Aslan’ın annesi Gülçin Gürkan’I da yaraladı.

Mardin’de 33 yaşındaki Sahra Yıldırım, evli olduğu ve boşanmak istediği İsmail Yılıdırm tarafından ateşli silahla vurularak öldürüldü.  Fail tutuklandı.

Bayburt’ta 56 yaşındaki Radiye Köse, erkek kardeşi tarafından ateşli silahla vurularak öldürüldü. Fail gözaltına alındı. 

Edirne’de 67 yaşındaki Bahriye Şahin, oğlu Barış Şahin tarafından defalarca bıçaklanarak öldürüldü. Fail gözaltına alındı. 

Trabzon’da 67 yaşındaki Banesha Mamisheva, Murat Baytar tarafından kafasına sert bir cisimle vurularak öldürüldü. Fail tutuklandı.

Bursa’da 39 yaşındaki Neslihan Köker, evli olduğu Serhat Köker tarafından bıçaklanarak öldürüldü. Failin yargılaması devam ediyor.

Ankara’da 60 yaşındaki Münevver Ayan, evli olduğu Ahmet Ayan tarafından önce boğuldu, sonra bıçaklandı. Fail gözaltına alındı. 

Ankara’da 22 yaşındaki Beyzanur Kaya, birlikte olduğu Ege Rüştü Akoğlu tarafından ateşli silahla vurularak öldürüldü. Fail tutuklandı.

Mersin’de 42 yaşındaki 2 çocuk annesi, hemşire Ayfer Kaya, boşanma aşamasında olduğu Şuayip Kaya tarafından çalıştığı hastanenin otoparkında beylik tabancasıyla vurularak öldürüldü. Fail daha sonra aynı silahla intihar etti.

Kocaeli’de emekli uzman çavuş Nevzat Acar, eskiden evli olduğu 47 yaşındaki Züleyha Acar’ı ve oğlunu tabanca ile vurarak öldürdü. Kızları Nur Seda Acar’ı ise yaraladı. Boşanmak istemeyen Nevzat Acar'ın ailesini tehdit ettiği, olaydan 3 gün önce boşanma ile sonuçlanan dava kararının eline ulaşması ile saldırıyı gerçekleştirdiği ortaya çıktı. Züleyha’nın daha önce fail hakkında uzaklaştırma kararı aldırdığı öğrenildi.

Adana’da yaşayan ve yaşlılığa bağlı engeli bulunan Ayşe Cebeci, evli olduğu İbrahim Cebeci tarafından kendisine bakmadığı bahanesiyle ateşli silahla öldürüldü. Failin daha önce pencereden havaya ateş açtığı, gelen polislere direndiği fakat serbest bırakıldığı öğrenildi.

Adana’da 35 yaşındaki 4 çocuk annesi Seda Ergül, evli olduğu emekli astsubay Yaşar Ergül tarafından çocuklarının gözü önünde ateşli silahla öldürüldü. Tartışmanın Seda’nın faile şehir dışına arabasız gitmesini söylemesi üzerine çıktığı öğrenildi. Fail gözaltına alındı.

Adana’da 4 aylık hamile, 21 yaşındaki Hatice Demir, evli olduğu Emrah Demir tarafından boğularak öldürüldü. Fail gözaltına alındı.

Konya’da yaşayan ve 4 aydır kayıp olarak aranan 35 yaşındaki 3 çocuk annesi Bedriye Kılıç’ın evli olduğu Tayfur Kılıç tarafından kıskançlık bahanesiyle öldürülüp uçurumdan atıldığı öğrenildi.

Mersin’de Ceyhun Tiken adlı kişi tartıştığı halası Serap Akdağ’ı ve Serap’ın evli olduğu erkeği ve oğlunu av tüfeği ile vurarak öldürdü. Fail ve faili azmettiren babası Mustafa Tiken yakalandı. 

İstanbul’da yaşayan 3 çocuk annesi Şerife Buğdaycı, evli olduğu Mehmet Buğdaycı tarafından ateşli silahla öldürüldü. Fail daha sonra aynı silahla intihar etti. Şerife’nin daha önce de fail tarafından şiddete uğradığı bu nedenle bir süre sığınma evinde kaldığı öğrenildi.

*Raporumuz: Her ay basına yansıyan kadına yönelik şiddet haberlerinde davalar, yeni yaşanan olaylar ve kadın hareketine dair ayrıntılar yer almaktadır. Bizler, basına yansıyan haberleri ve doğrudan bize gelen başvuruları derleyerek bir sayıya ulaşıp, bu çerçevede raporumuzu hazırlıyoruz. Kadın Cinayeti raporumuzu Femicide kavramına göre ele alıyor, bir araya getiriyor ve değerlendiriyoruz. Yani Femicide kavramına göre; “embriyodan cenine, bebekten çocuğa, erişkinden yaşlıya kadar tüm kadın cinsiyetteki bireylerin sadece cinsiyetlerinden dolayı ya da toplumsal cinsiyet kimliği algısına aykırı eylemleri bahane edilerek, bir erkek tarafından öldürülmesi ya da intihara zorlanmasıdır. Femisidler salt kadın cinsiyetteki insanların öldürüldüğü cinayetler olarak algılanmamalıdır. Nefretle işlenen bu cinayetlerde, saldırıya uğrayan şey kadın kimliğidir.”