2024 Temmuz Raporu*

Temmuz Ayında 23  Kadın Cinayeti, 23 Şüpheli Kadın Ölümü

Türkiye’de kadın cinayetlerini durdurma mücadelemiz 14 yıldır devam ediyor. Platform olarak, ihtiyacı tespit ettiğimiz 2010 yılından itibaren kadın cinayeti verilerini kamuoyuna açıklıyoruz. Bakanlıklar ise sistematik şekilde maalesef kadın cinayeti verilerini tutmayıp paylaşmıyor. Kadın cinayeti ve şüpheli kadın ölümleri gerçekliğini açıklamakla birlikte, kadın cinayetlerini durdurmak için somut çözüm önerilerinin hayata geçirilmesi de devletin görevidir. Bu görevin yerine getirilmesi için de ilgili tüm bakanlıkların, tüm mekanizmaların harekete geçirilmesi için mücadeleye devam edeceğiz. 

18 kadının hangi bahane ile öldürüldüğü tespit edilemedi.

Bu ay 23 kadın cinayeti işlenmiş, 23 kadın şüpheli bir şekilde ölü bulunmuştur. Öldürülen 23 kadından 4’ü boşanmak istemek, barışmayı reddetmek, evlenmeyi reddetmek, ilişkiyi reddetmek gibi kendi hayatına dair karar almak istemesi bahanesi ile, 1’i annelerinin boşanmak istemesi bahanesiyle öldürüldü. 18’inin ise hangi bahaneyle öldürüldüğü tespit edilemedi. 18 kadının hangi bahaneyle öldürüldüğünün tespit edilememesi, kadına yönelik şiddetin ve kadın cinayetlerinin görünmez kılınmasının bir sonucudur. Kadınların kim tarafından, neden öldürüldüğü tespit edilmedikçe; adil yargılama yapılmayıp şüpheli, sanık ve katiller caydırıcı cezalar almadıkça, önleyici tedbirler uygulanmadıkça şiddet boyut değiştirerek sürmeye devam ediyor.

Her biri birer yaşam olan kadın kardeşlerimizin isimlerini sizinle paylaşmak isteriz:

İllere göre Temmuz ayının kadın cinayetleri verileri ise şöyle:

Kadınlar kimler tarafından öldürüldü?

Temmuz ayında öldürülen 23 kadının 8’i evli olduğu erkek, 4’ü akraba, 3’ü eskiden evli olduğu erkek, 2’si babası, 2’si oğlu, 1’i birlikte olduğu erkek, 1’i eskiden birlikte olduğu erkek, 1’i kardeşi, 1’i tanımadığı biri tarafından öldürülmüştür. Bir kadının failinin yakınlığı tespit edilememiştir. Bu ay kadınların %35’i evli olduğu erkek tarafından öldürüldü.

Kadınlar en çok evlerinde öldürüldü

Kadınların 20’si evinde, 3’ü sokakta öldürülmüştür. Bu ay öldürülen kadınların %87’si evlerinde öldürüldü. 

Kadınlar en çok ateşli silah ile öldürüldü

Bu ay öldürülen kadınların 15’i ateşli silahlarla, 5’i kesici aletle, 3’ü boğularak öldürüldü. Bu ay öldürülen kadınların %65’i ateşli silah ile öldürüldü.

Eşitlik Hakkımız, Soyadı Bizim Kararımız 

Anayasa Mahkemesi eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle kadınların evlilik sonrasında soyadını tek başına kullanabilmesi gerektiğini belirtmişti. Ancak bu karar 9. Yargı Paketi'yle siyasi iktidar tarafından “aile bütünlüğünün zarar görebileceği” bahanesiyle engellenmeye çalışıldı. Eşitlik İçin Kadın Platformu ile beraber yürüttüğümüz mücadeleyle TBMM'de bu konunun karara bağlanması ertelendi. Erkekler nasıl kendi soyadını kullanabiliyorsa kadınların da kendi soyadını tek başına kullanması eşitliğin gereğidir. Anayasa Mahkemesi’nin kararının uygulanması ve soyadı hakkımız için mücadeleye devam edeceğiz. 

Aile Politikalarına Karşı Kadınların Özgürlük Mücadelesi Kazanacak 

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Göktaş her aileye, aile danışmanı atayacaklarını belirtti. Her haneye aile danışmanlığı projesi de AKP'nin aile politikalarından biri. Kadınları aile kurmaya zorlayacak, boşanmaları zorlaştıracak, ev içinde kadınları ve çocukları tahakküm altına almaya çalışacaklar. Her hanede aile birliği olmak zorunda değilken aile politikalarını özgür yaşamak isteyen kişilere dayatacaklar. Aile danışmanlarının hangi meslekten olacağı tartışmasını bir yana koyuyoruz, aile danışmanlığı projesine topyekün karşı çıkıyoruz. Bakanlıklar madem her mahallede risk haritası çıkarabiliyor, bunu aile içinde şiddete uğrayan kadınlar için yapmalı. Aciliyetli olan 6284'ün eksiksiz uygulanmasıdır. 6284'ü uygulatacak olan bizim mücadelemizdir.

6284 Uygulansın, Kadınlar Yaşasın!

Bu ay gerçekleşen 10 kadın cinayetinde, hedef alınan kadınların yanındaki kişiler de öldürülmüş veya yaralanmıştır. Bu durum, toplumsal cinsiyet normlarının ve şiddetle bağlantılı erkeklik anlayışının ne kadar tehlikeli olabileceğini gözler önüne seriyor. Failler, kadınların yanında sevdiklerini de hedef alarak toplumda korku yaratma ve otoritesini güçlendirmeyi hedefliyor. Faillere verilen iyi hal, haksız tahrik indirimleri ve hükümetin cezasızlık politikası faillerin toplumda güç ve kontrol arzularını pekiştirmelerine zemin hazırlıyor. Nurtaç Canan'ın yaşadıkları, bu cezasızlık politikasının yıkıcı etkisinin bir örneğidir. Ragıp Canan, 2020'de Nurtaç'ı öldürmeye teşebbüs etti. Nurtaç Canan kendisini vuran kişi bulunmaz korkusuyla kanıyla adını yazdı. Yine de adalet yetersiz kaldı ve fail, kısa süre sonra serbest kaldı. Serbest kalan fail, Nurtaç'ı tehdit etmeye devam etti. Mücadelemiz sonucu Ragıp Canan ısrarlı takip suçundan tutuklandı. İşte bu mücadelemizle 6284’ün uygulanmadığı her an sorumluların peşinde olmaya devam edeceğiz.

Korkma! Kadınları, Çocukları, Hayvanları Koruyacağız!

Kadın cinayeti, çocuk istismarı faillerine indirim uygulayan, cezasız bırakan iktidar sokak hayvanlarını öldürmeyi meşru kılan katliam yasasını öne sürdü. Ve yine bir gece yarısı AKP ve MHP’nin oylarıyla sokak hayvanlarına yönelik katliam yasası mecliste kabul edildi. Hayvanseverlerin yıllardır uygulamaya çalıştığı 5199 sayılı kanunun “Kısırlaştır- Aşılat- Yerinde Yaşat” ilkesindense siyasi iktidarın öldürmeyi seçmesi şaşırtmadı. Bu, gerekeni yapmayıp öldürme politikasıdır. Kadın cinayetlerinin de sokak hayvanlarının artan popülasyonunun da çözümü var. Ancak siyasi iktidar, 6284 sayılı kanun ve İstanbul Sözleşmesi gibi bütünleyici çözüm üreten mevcut mevzuatı etkin şekilde uygulamak yerine yok etmeyi seçiyor. Türkiye’de güçsüz olan her canlı, her gün yaşam mücadelesi veriyor. Kadınlar, çocuklar, hayvanlar, ağaçlar sürekli risk altında yaşıyor. Siyasi iktidar, kendinden olmayan herkesi yok etmenin peşinde. Biz buna izin vermiyoruz!

Cinsel Şiddet Artıyor, Cezasızlık Failleri Koruyor

Çocuklar ve kadınlar cinsel şiddet tehdidi altında yaşamaya devam ediyor. 2016 yılında 12 yaşındaki bir çocuğa tecavüz ettiği için 4 yıl hapis cezasına çarptırılan ama 13 ay sonra serbest bırakılan Hollandalı voleybolcu Steven Van de Velde, tecavüz suçundan hüküm giymiş olmasına ragmen Paris Olimpiyatları’nda ülkesini temsil etmek için yarışacak.

Bursa’da Ticani Tarikatı şeyhi Ahmet Şahin Uçar’ın kadın müritlerini taciz ettiği ortaya çıktı. Tarikattan ayrılan kadınlardan Ç. Saldırgan hakkında suç duyurusunda bulundu.

İzmir’de Y.A.B. adlı saldırgan, cezaevindeki arkadaşının 15 yaşındaki kızını kaçırarak ıssız bir alanda cinsel istismarda bulundu daha sonra da darp etti. Yakalanan fail cezaevine gönderildi.

Temmuz Ayı Dava Gelişmeleri

Ayrıldığı erkek tarafından tehdit ve hakarete uğrayan, ısrarlı takip edilen Ayşe Sarıkaya davasında Sanığa "iyi hal" indirimi uygulanarak 2 yıl 8 ay 13 gün hapis cezası verildi.

İzmir'de birlikte olduğu Cemal Kusuvoğlu ile aynı evde iken ateşli silahla yaşamını yitiren Özlem Eryakşi davasında sanığın "şakalaşıyorduk kaza oldu" şeklinde yansıtmaya çalıştığı Özlem'in ölümünün, bir cinayet olduğu mücadelemizle ortaya çıktı. Sanığın cezasında "haksız tahrik" indirimi uygulanarak 24 yıl hapis cezası verildi. 

Ayrıldığı erkek tarafından tehdit ve hakarete uğrayan Z. D. davasında sanığa "iyi hal indirimi" uygulanarak 3 yıl 10 ay 3 gün hapis cezası verildi. 

Evli olduğu emekli astsubay Yaşar Ergül tarafından ateşli silahla vurularak öldürülen Seda Ergül davasında, sanığa "kadına karşı ve eşe karşı kasten öldürme" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi.

Temmuz ayında kadınlar ile ilgili neler oldu?

İstanbul Sözleşmesi Avrupa Birliği tarafından onaylanarak yürürlüğe gireli 10 yıl oldu.  İktidar sözleşmeden imzayı geri çekmesine rağmen biz İstanbul Sözleşmesi için savaşmaya devam edeceğiz.

Fransa, 2024 Paris Olimpiyat Oyunları’nda Fransız takımlarında yer alan sporcuların başörtü takmasını yasakladı. Bu yasağa Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Ofisi ve Uluslararası Af Örgütü gibi kuruluşlar tepki gösterdi.

Irak ve Somali 2024 Paris Olimpiyat Oyunları’na kadın sporcu olmadan katılacak. Irak olimpiyatlara 26 oyuncuyla katılmasına rağmen bu sporcuların hepsi erkeklerden oluşuyor. 

2024 Paris Olimpiyatlarında, Şevval İlayda Tarhan ve Yusuf Dikeç 10 mm Havalı Tabanca Karma Takımı olarak gümüş madalya kazandılar. 

Şüpheli kadın ölümleri derhal aydınlatılmalıdır

Bir süredir raporlarımızda da açıkladığımız gibi intihar, kaza veya doğal ölüm gibi gösterilen şüpheli kadın ölümleri ve şüpheli bir şekilde ölü bulunan kadın sayısında pandemi süreciyle birlikte çok ciddi bir artış yaşanmaktadır. Şüpheli kadın ölümleri, maalesef kadın cinayetlerinden daha da zorlu olabilmektedir. Kadınların öldürülüp öldürülmediği, gerçekten kaza ile mi öldükleri, kadınların toplumsal cinsiyet temelli öldürülüp öldürülmediği (kadın cinayeti olup olmadığı), intihar edip etmedikleri veya intihara sürüklenip sürüklenmediklerinin açığa çıkarılması gerekmektedir. 

Diyarbakır'da 41 yaşındaki Naciye Oturmak, evinde ölü bulundu. Evli olduğu O. Oturmak cinayet şüphesiyle gözaltına alındı. Naciye Oturmak’ın yakın akrabası, kadının daha önce evli olduğu erkek tarafından öldürülmeye çalışıldığını iddia etti.

Kütahya’da 24 yaşındaki engelli olan Simge Uluyol boğulmuş şekilde ölü olarak bulunduç Simge Uluyol’un babası Muammer Uluyol’da aynı evde iple asılı halde ölü olarak bulundu.

Afyonkarahisar’da 33 yaşındaki D.E. ve evli olduğu R.E. evlerinde başlarından ateşli silahla vurulmuş halde bulundu. 

Konya’da 80 yaşındaki Ayşe Yıldırım evinde çıkan yangın sonucu ölü olarak bulundu. Soruşturma için 49 yaşındaki kızı Kadriye Yıldırım’ın da evine giden kolluk kuvveti Kadriye Yıldırım’ı da ölü olarak buldu. 

İstanbul’da bir kadın yaşadığı evin 6. katından düşerek öldü. Çevredekiler tarafından kayda alınan olayda balkonda iki erkeğin daha olduğu belirlendi. 

Temmuz ayında öldürülen 23  kadının yaşam mücadelesi hikayeleri

Adana’da 28 yaşındaki İklim Altınsoy, eskiden evli olduğu Ramazan Yener tarafından ateşli silahla öldürüldü. Fail aynı silahla intihar etti.

Ankara’da Murat Keklik adlı fail, evli olduğu kadının boşanma kararı sebebiyle çocuklarını rehin aldı. Daha sonra 11 yaşındaki Doğa Keklik ve 14 yaşındaki Yağız Keklik’i ateşki silahla öldürüp aynı silahla intihar etti.

İstanbul’da 2 çocuk annesi, 46 yaşındaki Safiye Bıçak, işe giderken evli olduğu Vedat Bıçak tarafından sokak ortasında ateşli silahla öldürüldü.

Çanakkale’de İsmail Çakmak, evli olduğu 38 yaşındaki Filiz Çakmak’ı ve 8 yaşındaki oğlu Baturalp’i ateşli silahla öldürdü. Fail ardından intihar etti.

Kütahya’da Mert F. Ş., annesi 48 yaşındaki Sevgi Koçer’i ve üvey babasını ateşli silahla öldürdü. 

Malatya’da İsmet Budak, boşanma aşamasında olan 33 yaşındaki Cansu Aslan ile tartıştıktan sonra üzerinde bulunan ateşli silahla Cansu’yu, torunu 5 yaşındaki Bulem Aslan’ı ve 64 yaşındaki evli olduğu Songül Budak’ı öldürdü. Fail daha sonra intihara teşebbüs etti.

Karaman’da 23 yaşındaki Seher İşler, eskiden birlikte olduğu Yavuz T. tarafından öldürüldü. Fail, Seher’in evine balkondan tırmanarak zorla girdi. Fail tutuklanarak cezaevine gönderildi.

İstanbul’da 28 yaşındaki Merve K., gürültü nedeniyle tartıştığı kardeşi Hüseyin K. tarafından bıçaklanarak öldürüldü.

İstanbul’da 23 yaşında Erva Raziye Asar, Fethi Dağlı tarafından önce boğularak öldürüldü, daha sonra parçalara ayırarak bir süre buzlukta sakladıktan sonra inşaata attı. Fail, iş arayan Erva’ya kadın ismiyle alınmış sahte bir sosyal medya hesabından yazarak kendi evine temizliğe çağırdı. Fail kasten adam öldürme suçundan tutuklandı.

Denizli’de Nisan ayında evinde ölü olarak bulunan 89 yaşındaki  Emine Durmuş’un havasızlıktan öldüğü sanılırken oğlu Cihan Durmuş tarafından öldürüldüğü ortaya çıktı. Fail tutuklandı.

Adıyaman’da yaşayan 3 çocuk annesi 41 yaşındaki Esma Biçer evli olduğu Kemal Biçer tarafından boğularak öldürüldü. Failin Esma Biçer’in cesedini torbaya koyarak bahçeye attığı öğrenildi.

İzmir’de yaşayan 20 yaşındaki Sidar Şimşek birlikte olduğu İzzet Demir tarafından çocuğunun önünde kıskançlık bahanesiyle av bıçağı ile bıçaklanarak öldürüldü.

Mersin’de Musa Özel, boşanma aşamasında olduğu 21 yaşındaki Fatma Özel’i, Fatma’nın annesi 54 yaşındaki Elif Avcı’yı ve Fatma’nın babasını ateşli silahla öldürdü.

Muğla’da 39 yaşındaki 3 çocuk annesi Hüsne Topal eskiden evli olduğu Hacı Ömer A. tarafından sokak ortasında darp edildikten sonra ateşli silahla vurularak öldürüldü. Hüsne Topal’ın depremin ardından Hatay’dan Muğla’ya yerleştiği öğrenildi.

Edirne’de 35 yaşındaki Cansu Tarak evli olduğu Uğur Tarak tarafından bıçaklanarak öldürüldü.

Gümüşhane’de yaşayan Nurten Yapıcıoğlu akrabası olan Ümit Yapıcıoğlu tarafından tavukların bahçeye çıkması bahanesiyle ateşli silahla vurularak öldürüldü. Araya girmek isteyen 2 kişi daha yaralandı. Failin 20 yıl önce evli olduğu Özlem Yapıcıoğlu’nu da bıçaklayarak öldürdüğü ve cezaevinden bir süre önce tahliye edildiği öğrenildi.

Kocaeli’nde yaşayan 55 yaşındaki Sözen Tutci eskiden evli olduğu Mustafa Y. tarafından ateşli silahla vurularak öldürüldü. Fail kendisine engel olmak isteyen oğlunu da yaraladı. 

Giresun’da 54 yaşındaki Hanife Yılkın evli olduğu Fazlı Yılkın tarafından ateşli silahla vurularak öldürüldü. Fail ayrıca oğlunu da öldürdü. Fail gözaltına alındı.

Denizli’de 3 çocuk annesi 34 yaşındaki Müge Elbeli, evli olduğu Mehmet Ali Elbeli tarafından bıçaklanarak öldürüldü. Cezaevinden izinli olarak çıkan fail olayın ardından kaçtı.

Ankara’da Leyla Çetiner torunu Bedirhan Çetiner tarafından önce rehin alındı, sonra ateşli silahla vurularak öldürüldü. Fail gözaltına alındı. 

*Raporumuz: Her ay basına yansıyan kadına yönelik şiddet haberlerinde davalar, yeni yaşanan olaylar ve kadın hareketine dair ayrıntılar yer almaktadır. Bizler, basına yansıyan haberleri ve doğrudan bize gelen başvuruları derleyerek bir sayıya ulaşıp, bu çerçevede raporumuzu hazırlıyoruz. Kadın Cinayeti raporumuzu Femicide kavramına göre ele alıyor, bir araya getiriyor ve değerlendiriyoruz. Yani Femicide kavramına göre; “embriyodan cenine, bebekten çocuğa, erişkinden yaşlıya kadar tüm kadın cinsiyetteki bireylerin sadece cinsiyetlerinden dolayı ya da toplumsal cinsiyet kimliği algısına aykırı eylemleri bahane edilerek, bir erkek tarafından öldürülmesi ya da intihara zorlanmasıdır. Femisidler salt kadın cinsiyetteki insanların öldürüldüğü cinayetler olarak algılanmamalıdır. Nefretle işlenen bu cinayetlerde, saldırıya uğrayan şey kadın kimliğidir.”