********

% 18 kadın temsili oranı, parlemento tarihimizin geçmiş yıllarına göre yüksek görünse de, hedeflenen %50 eşit temsil oranı düşünüldüğünde, gerekenden çok daha düşük. Bu noktada şunu hatırlamakta fayda var ki; HDP seçim barajının altında kalsaydı, meclisteki kadın oranı geçen dönemki  %14,4’lük tablonun bile altına düşebilirdi.  Tek bir partinin, gerçek eşitlik düsturuyla hareket etmesi bu çıtayı yükselten en önemli faktör. Aksi takdirde MHP’nin gösterdiği 4 kadın vekille “temsil edilirmiş gibi yapmak” oyunu gibi, kadın vekiller birer vitrin olmaktan öteye gidemeyecekti.

 

********

Bölgeler bazında kadın vekillere baktığımızda, yerleşmiş genel öngörülerin tersine bir tablo ile karşılaşıyoruz. Ege bölgesi’nde, Türkiye şartlarında görece iyi gelişmiş bir bölgede,  8 ilde 67 vekilden sadece 9’u kadın. Temsil oranı Türkiye ortalamasının çok altında ; % 13,4.  Çanakkale, Artvin, Edirne, Aydın, Muğla’nın da içinde bulunduğu 38 ilden ise kadın vekil çıkmadı.  Bunun yanında kadının sosyo ekonomik düzeyde erkeğin gerisinde kaldığı öngörülen Diyarbakır, Mardin, Şırnak, Şanlıurfa gibi doğu illerinin her biri, birden fazla kadın vekil ile temsil ediliyor. Güneydoğu Anadolu bölgesinde 59 vekilden 15’i, Doğu Anadolu’da 51 vekilden 16’si kadın. Ülkemizin doğusunda kadınlar ortalama % 30 temsil oranını yakalamış durumda ki bu da Türkiye ortalamasının hayli üstünde bir rakam. 

Veriler gösteriyor ki, kadının siyasetin içinde aktif olarak yer alması için, bir bölgenin sosyo ekonomik yapısından bağımsız olarak partilerin de kadın temsilinde hakkaniyetli bir tavır içinde olması gerekir. Milletvekili aday listelerinde alt sıralardaki kadın aday isimlerini ön plana çıkarma oyunu yerine, gerçekten kadının erkekle eşit yürüdüğü bir zihniyeti özümsememiz geriyor.  Kadını yalnızca bir kota malzemesi gören siyasi partilerin varlığı, eşit temsil için halen önümüzdeki en büyük engel.

 

********

Meclisteki kadın vekillere gelirsek; parlamentoya giren vekiller içinde en genç kadın milletvekili Tuğba Hezer (HDP- Van) 26 yaşında. İşçi derneklerinde kadın ve işçilerin sorunları için aktif çalışmalarıyla tanınıyor. Yemin töreninde Türkçe –Kürtçe yemin meselesiyle öne çıkan Feleknas Uca (HDP-Diyarbakır) ise ilk Yezidi milletvekili. Aynı zamanda Avrupa Parlementosu milletvekilliği görevinde bulunan Uca, Birleşik Avrupa Solu üyesi. Selina Doğan (CHP-İstanbul) meclisin ilk Ermeni asıllı kadın vekili. Doğan, vekil seçildiğinde ilk açıklamalarını, kadın cinayetlerinde yasal düzenlemelerin gerekliliği konusunda yaptı. Lütfiye Selva Çam (AKP-Ankara) mecliste yemin eden ilk başörtülü kadın vekil. Yine başörtülü vekillerden Özlem Zengin (AKP-İstanbul) imam nikahına cezi yaptırımın kaldırılmasını eşitlikçi bir karar’  şeklinde yorumlayan hukukçu. Meral Danış Beştaş (HDP-Adana)Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Türkiye’de kadına yönelik ayrımcılık uyguladığı kararını verdiği davada Nahide Opuz’un avukatı. Filiz Kerestecioğlu (HDP-İstanbul ) Türkiye'de feminist hareketin en bilinen isimlerinden. Mor Çatı’nın kurucularından. Zeynep Altıok (CHP-İstanbul) Sivas Madımak’ta kaybettiğimiz ünlü şair Metin Altıok’un kızı. ÇYDD, Barış İçin Kadın Girişimi üyesi; Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı, Nazım Hikmet Vakfı ile Ülke Politikaları Vakfı yönetim kurulu üyesi.

 

********

Yazımın sınırlarına sığmayacak 98 kadın vekil farklı geleneklerden, görüşlerden, siyasetten gelmiş olsa da birleşebilecekleri ortak bir nokta var aslında: Yıllardır süregelen ve artık toplumun her kesiminde isyana yakın bir karşılık bulan kadın cinayetleri. Kadın olmanın ötesinde, insan olmanın bir gereği olarak eşit yaşam hakkımızı vekillerimize emanet ettik. Ve onların bir an önce sorumluluklarını yerine getirmelerini. Bizler bunun için sonuna kadar meclis kapısında olacağız.

Meclisteki % 18’ gerçek hayatta % 50’lik bir karşılığı olması dileğiyle tüm kadın vekillerimize başarılar!